Singulare tantum (l.mn. singularia tantum) – rzeczownik występujący jedynie w liczbie pojedynczej[1], np.: odzież, miłość, szlachta. Cecha ta wynika często ze specyfiki realiów pozajęzykowych[2].
Do tej grupy można zaliczyć[3][4]:
- nazwy przedmiotów niepoliczalnych: mosiądz, ryż, powietrze;
- określenia pojęć abstrakcyjnych: zawiść, duma, uznanie;
- nazwy geograficzne: Monako, Kilimandżaro;
- nazwy zbiorowe: młodzież, bohema, igliwie, duchowieństwo, chłopstwo;
Niektóre rzeczowniki tego typu mogą przybierać także gramatyczną formę liczby mnogiej, lecz przekształcenie to nie spełnia wymogów odmiany, gdyż zmianom morfologicznym towarzyszą zmiany semantyczne, np:
- szkło – rodzaj materiału, szkła – okulary;
- miłość – uczucie, miłości – romanse lub ukochane osoby.
Rzeczowniki, które funkcjonują wyłącznie w liczbie mnogiej, określa się jako pluralia tantum[4].
- ↑ Nagórko 2007 ↓, s. 108–112.
- ↑ KláraK. Osolsobě KláraK., SINGULARE TANTUM, [w:] PetrP. Karlík, MarekM. Nekula, JanaJ. Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.). Brak numerów stron w książce
- ↑ Odmiana Rzeczownik, [w:] Poradnia językowa [online], Uniwersytet Łódzki [dostęp 2017-12-20] .
- ↑ a b AlenaA. Fiedlerová AlenaA., Nástin vývoje pomnožných jmen v češtině, „Slovo a slovesnost”, 36 (4), 1975 (cz.). Brak numerów stron w czasopiśmie