Skorupa ziemska kontynentalna

Ten artykuł należy dopracować:

od 2012-02 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Skorupa kontynentalna – jedna z dwóch podstawowych odmian skorupy ziemskiej obok oceanicznej.

W przeciwieństwie do relatywnie cienkiej i gęstej skorupy oceanicznej, znajdującej się poniżej skorupy kontynentalnej i tworzącej dno oceanów, kontynenty zbudowane są z grubej warstwy lżejszych skał, które tworzą znane z mapy fizycznej Ziemi kontynenty.

Należy tu dodać, że w geografii granicą kontynentu jest linia brzegowa, a obszar zalany wodą nazywany jest morzem lub oceanem. W geologii kontynentem (blokiem kontynentalnym) nazywa się cały obszar zbudowany ze skorupy kontynentalnej, a jego granice biegną u podstawy stoku kontynentalnego. Obejmuje on ląd, szelf i stok kontynentalny – zgodnie więc z tą definicją, ok. 30% powierzchni skorupy kontynentalnej leży pod poziomem morza.

Podstawowe cechy skorupy kontynentalnej to jej lekkość (średnio 2,7 g/cm³), grubość (średnio 40 km) oraz wiek (do 4 miliardów lat) w porównaniu do skorupy oceanicznej, która ma przeciętnie 7 km grubości, gęstość 3 g/cm³, a jej najstarsze znane fragmenty mają nie więcej niż 200 milionów lat. Wyjaśnieniem tych różnic oraz przypuszczalnych procesów prowadzających do ich powstawania zajmują się teorie geotektoniczne.

Za granicę dolną skorupy ziemskiej (a więc także kontynentalnej) uznaje się nieciągłość Mohorovičicia, czyli widoczny w badaniach sejsmicznych skokowy wzrost prędkości fal sejsmicznych znajdowany średnio na głębokości ok. 35 km, zaś pod najgrubszymi fragmentami skorupy (np. Płaskowyżem Tybetańskim) nawet 75–80 km. Moho oddziela więc skorupę od płaszcza.

Granica zewnętrzna, oddzielająca skorupę kontynentalną od oceanicznej, występuje przeważnie poniżej stromego stoku kontynentalnego leżącego za szelfem. Czasami jednak skorupa kontynentalna została rozerwana i morze szelfowe leży na skorupie oceanicznej. Tak jest w większości tzw. „basenów załukowych” w zachodniej części Oceanu Spokojnego.