Spikula[1][2][3], szczecinka kopulacyjna[4] (łac. spicula, l.mn. spiculae) – męski narząd rozrodczy występujący u niemal wszystkich gatunków nicieni[1]. Zwykle obecne są dwie spikule, ale część gatunków ma tylko jedną[5].
Spikula ma postać zesklerotyzowanego ostrza lub igły osadzonej grzbietowo od steku w kieszonce stekowej[5][1]. Otoczona jest ona przez stożkowatą lub rurkowatą osłonkę, z której może się wysuwać. Za jej wysuwanie i wsuwanie odpowiadają mięśnie spikularne: wysuwacze (łac. musculi spiculi protractores) i cofacze (łac. musculi spiculi retractores). U Aphelenchida przy dosiebnym końcu spikuli występuje wyrostek zwany rostrum, połączony z grzbietową i brzuszną częścią osłonki spikularnej[5].
Spikula jest narządem kopulacyjnym, ale nasienie nie jest przekazywane bezpośrednio przez nią czy za jej pomocą – przewód wytryskowy ma swe ujście w steku. W czasie kopulacji spikula naprowadzana jest za pomocą wodzidła do wulwy (szpary sromowej) samicy i służy jej rozwarciu[6][7][1].
Rozmiary, kształt i budowa spikuli ogrywają często istotną rolę w oznaczaniu nicieni[7].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Blaszak
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie miiz
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie dia
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Soroczan
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie MG
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Bird
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie Chitwood