Back Stefan Nemaniç Azerbaijani Стефан Първовенчани Bulgarian Stefan Nemanjić BS Štěpán I. Prvověnčaný Czech Stefan Nemanjić German Στέφανος ο Πρωτόστεπτος Greek Stefan the First-Crowned English Esteban I Nemanjić Spanish Stefan Ier Nemanjić French Estevo Nemanjić Galician
| |
| wielki żupan Serbii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| wielki żupan Serbii | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| król Serbii | |
| Okres | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna |
| Żona | |
| Dzieci | |
Stefan Pierwszy Koronowany, również Stefan Nemanicz (serb. Стефан Првовенчани albo Немањић, Stefan Prvovenčani albo Nemanjić; ur. ok. 1165, zm. 24 września 1228) – syn Stefana Nemanii, od 1196 roku wielki żupan Serbii[1], od 1217 król Serbów. Święty Serbskiego Kościoła Prawosławnego, autor dzieła Żywot św. Simeona.
Po objęciu władzy w 1196 roku musiał przeciwstawić się starszemu bratu – Wukanowi, który domagał się tronu wielkożupańskiego dla siebie. Pokonany przez połączone siły brata i króla węgierskiego, zbiegł w 1203 roku do Bułgarii, gdzie za cenę oddania Bułgarii Niszu, uzyskał pomoc potrzebną do odzyskania tronu. Po rozpadzie Cesarstwa Bizantyńskiego w wyniku IV krucjaty w 1204 roku zręcznie zmieniał sojusze, utrzymując niezależność swego państwa. W 1217 roku za zgodą papieża koronował się na króla Serbii. W 1219 roku za zgodą patriarchy nicejskiego doprowadził do uniezależnienia Kościoła serbskiego, tworząc autokefaliczne arcybiskupstwo serbskie. Pod koniec życia złożył śluby zakonne. Serbski Kościół Prawosławny czci go jako świętego.
- ↑ Stefan Nemanicz objął po swoim ojcu, Stefanie Nemanii, tron wielkiego żupana Raszki, państwa istniejącego od około 200 lat. Po rozpadzie pierwszego państwa serbskiego rządzonego przez Wyszesławiców około 950 roku władcy Raszki z czasem zjednoczyli pod swoim berłem jego wschodnie ziemie. Raszka funkcjonowała przez dwa stulecia jako państewko cieszące się pewną autonomią, zależne od Bułgarii, Zety, a potem Bizancjum. Panowanie Nemanii przyniosło dwie istotne zmiany: ostateczne zjednoczenie w ręku jednego władcy większości ziem dawnego państwa Wyszesławiców i uniezależnienie od zewnętrznych potęg. Odzwierciedleniem tej nowości dokonań Nemanii, należącego przecież do raszkańskiej dynastii Wukanowiczów, jest uznanie jego samego i jego następców za odrębną serbską dynastię Nemaniczów. Rozwijając program polityczny ojca, Stefan Nemanicz przyjął tytuł króla Serbów. Z czasem nazwa Serbii miała wyprzeć z obiegu określenie Raszka (W. Felczak, T. Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 67-70 i 107-111.). W odniesieniu do czasów Stefana Nemanii i jego syna w użyciu jest zarówno określenie państwa jako Raszki (oddające nomenklaturę stosowaną ówcześnie, tak np. T. Wasilewski w Historii Jugosławii, s. 107, 110), jak i Serbii (stanowiące raczej termin przyjęty w historiografii G. Ostrogorski, Dzieje, s. 386).