Stipes – element konstrukcyjny ołtarza, na którym spoczywa mensa.
Podstawa ołtarza najczęściej była ściśle złączona z mensą[1].
Miała formę nóżek (kolumienek), bloku kamiennego lub ceglanego, sarkofagu itp.[2][3]. W stipes mogły być umieszczane relikwie[1]. Ze względu na znaczną wagę mensy (często ponad 1000 kg), stipes musiał posiadać odpowiednią wytrzymałość. Od strony wiernych stipes często przesłonięte było przez antepedium[3], w związku z tym podstawa ołtarza nie była ozdabiana[1].
Od XVII wieku nie stosowano antepedium, jeśli stipes był wykonany z marmuru oraz przy ołtarzach sarkofagowych[1].
W niektórych kościołach dekorowano podstawę ołtarza upodabniając ją do antepedium np. w kolegiacie św. Anny w Krakowie[1] lub w kościele przy klasztorze w Czernej. W ołtarzach w Czernej stipes wykonane z czarnego „marmuru dębnickiego” pokryte są rytym ornamentem na wzór tkaniny z motywem kwiatowym[4].
- ↑ a b c d e Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieleksykonBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieszBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiestszBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieklasztoryBŁĄD PRZYPISÓW