Stratocumulus

Stratocumulus

Stratocumulus stratiformis lacunosus et perlucidus
Skrót nazwy	Sc
Symbol
Piętro	niskie
Gatunki	stratocumulus stratiformis, stratocumulus lenticularis, stratocumulus castellanus, stratocumulus floccus, stratocumulus volutus
Odmiany	translucidus, perlucidus, opacus, duplicatus, undulatus, radiatus, lacunosus
Wysokość podstawy	poniżej 2400 m
Wygląd	szara warstwa lub spłaszczone płaty
Chmura opadowa	tak
Skład	krople wody
Zjawiska towarzyszące	virga, mamma, praecipitatio, fluctus, asperitas, cavum
Multimedia w Wikimedia Commons

Stratocumulus, Sc, chmura kłębiasto-warstwowa, kłębiasta warstwowa – chmura w postaci szarej warstwy lub wielu płatów przypominających kształtem bryły, które są przeważnie spłaszczone. Jest złożona z kropel chmurowych wody. Niekiedy towarzyszą jej niewielkie opady deszczu lub virga. Przeważnie występuje poniżej 2400 m. Warstwowa struktura jest często związana z inwersją temperatury powyżej wierzchołka.

Termin Stratocumulus został wprowadzony przez niemieckiego fizyka i meteorologa Ludwiga Kämtza w 1840 roku na oznaczenie chmury, która nie jest wystarczająco płaska, żeby być nazwana stratusem, ale nie jest też wystarczająco konwekcyjna, żeby być nazwana cumulusem. Olbrzymie obszary stratocumulusów są zlokalizowane klimatycznie po wschodnich częściach oceanów w umiarkowanych szerokościach. Najbardziej znanym przykładem takiego systemu chmurowego są chmury przy wybrzeżu Kalifornii w USA. Największym obszarem stratocumulusa na świecie jest wybrzeże Pacyfiku w rejonie Chile i Peru. Statystycznie około 1/5 globu pokryta jest stratocumulusem (23% powierzchni oceanu i 12% powierzchni lądu) – dlatego stratocumulus jest dominującą formacją chmur na Ziemi. Ze względu na rozmiar chmury warstwowo-kłębiaste są jednym z najważniejszych elementów ogólnej zmiany klimatu. Prawie 50–70% całego promieniowania słonecznego jest odbijana przez stratocumulusy (patrz albedo ziemskie) w czasie dnia. Stratocumulus wpływa też na emisję promieniowania cieplnego z Ziemi. W nocy chmury te kontrolują (zmniejszają) spadek temperatury na powierzchni ziemi w stosunku do sytuacji z czystym niebem. Stratocumulusy oceaniczne umiarkowanych szerokości są jednym z nielicznych przykładów chmur, w których wielkoskalowy przepływ powietrza jest zstępujący (w kierunku ziemi), podczas gdy chmury konwekcyjne typu cumulus czy większość chmur frontalnych (cirrus, stratus) jest wymuszana przez kondensację związaną z ruchem wstępującym powietrza. Chmury stratocumulus umiarkowanych szerokości są przykładem delikatnej równowagi pomiędzy strumieniem pary wodnej z oceanu, przenoszonej przez ruchy w turbulencyjnej warstwie granicznej, ograniczonej od góry przez wielkoskalową inwersję osiadania, i podtrzymywaną energią promieniowania podczerwonego. Chmury te są jednymi z najbardziej badanych chmur na świecie za pomocą technik satelitarnych, meteorologicznych plac polowych (samoloty, teledetekcja) i modeli numerycznych fizyki chmur.