Studnia (speleologia)

Zobacz też: inne znaczenia wyrazu „studnia”.

Studnia – w speleologii próżnia skalna w różny sposób definiowana:

• pionowy lub prawie pionowy odcinek jaskini,
• rodzaj jaskiniowego korytarza o pionowym rozwinięciu,
• mająca pionowe ściany próżnia o głębokości kilka razy większej od średnicy,
• mający pionowe lub prawie pionowe ściany kanał krasowy o dużej głębokości i otwierający się dolnym końcem w poziomym, podziemnym korytarzu
• naturalnego pochodzenia wgłębienie w powierzchni Ziemi o głębokości kilka razy większej od średnicy,
• podziemna pustka o przewadze wymiaru pionowego, zdobywana od góry w jednym ciągu,
• pionowa próżnia o różnej średnicy (mogą w niej być na różnych głębokościach rozszerzenia przypominające sale)^[1].

Studnie mogą mieć bardzo różną szerokość; od bardzo ciasnych, przez które tylko z trudem może przecisnąć się człowiek, po bardzo szerokie – te czasami określa się nazwą otchłań. W początkach polskiej speleologii studnie nazywano kominami. Zachowały się z tych czasów dla studni nazwy kominy w wielu jaskiniach, np. Ciasne Kominy i Wielkie Kominy w Jaskini Miętusiej. Obecnie w speleologii kominem nazywa się odcinek jaskini rozwijający się od jej stropu w górę pionowo, lub w kierunku zbliżonym do pionu i górą zazwyczaj zamknięty (czasami może mieć otwór, ale zbyt ciasny, by nim mógł przejść człowiek)^[1].

W Polsce najgłębsza jest Studnia Wazeliniarzy o głębokości 230 m. Znajduje się w jaskini Śnieżna Studnia w Tatrach. Studnia ta nie ma jednak ciągłej struktury i kilkoma półkami podzielona jest na odcinki. Druga co do długości jest studnia Czesanka (130 m) w Jaskini Małej w Mułowej (też w Tatrach) – ta jest co prawda krótsza, ale jej nieprzerwany półkami odcinek jest dłuższy, niż w Studni Wazeliniarzy. Na świecie najgłębsza jest odkryta w 1996 r. studnia Vrtglavica Vertigo w Alpach Julijskich w Słowenii. Ma głębokość 643 m^[2].