Sturm und Drang

Sturm und Drang (także Okres burzy i naporu) – nazwa okresu w literaturze niemieckiej przypadającego umownie na lata 1767–1785^[1].

Nazwa wywodzi się od tytułu dramatu niemieckiego pisarza Friedricha Maximiliana Klingera o tej samej nazwie. Dramat Klingera ukazał się w Polsce w roku 1901 pod tytułem Burza i szał, jednak w odniesieniu do epoki przyjęło się tłumaczenie tego wyrażenia jako burza i napór.

Okres ten to protest literacki przeciwko rozbiciu państwa niemieckiego na małe państewka feudalne, przeciw uciskowi mieszczan i chłopów, przeciw upadkowi gospodarczemu i kulturalnemu. Artyści przedkładali intuicję i uczucie nad rozum, w swych utworach nawiązywali do źródeł narodowych i ludowych. Przywódcą duchowym ruchu był Johann Gottfried Herder^[2], niemiecki filozof, pastor i pisarz. W okresie tym działali najwięksi poeci niemieccy: Johann Wolfgang von Goethe oraz Friedrich Schiller. Obaj pisarze w swojej ojczyźnie uznawani są za klasyków, natomiast w odniesieniu do reszty literatury europejskiej ich twórczość z okresu „burzy i naporu” uznawana jest za preromantyczną^[2]. Czołowymi utworami tego okresu są Cierpienia młodego Wertera Goethego oraz Zbójcy Schillera^[3].

Charakterystyczne cechy okresu Sturm und Drang to:

• postawa buntu,
• ukazywanie dramatu jednostki wybitnej,
• krytyka stosunków społecznych,
• zainteresowanie folklorem,
• kult Szekspira.