Supergrupa (biologia)

Supergrupa – umowna kategoria systematyczna, wydzielona w pierwszych latach XXI wieku dla określenia najważniejszych linii rozwojowych eukariontów (Eukaryota).

Wcześniej wśród eukariontów wydzielano 4 królestwa: protisty (Protista), rośliny (Plantae), grzyby (Fungi) i zwierzęta (Zoa), przy czym protisty stanowiły takson parafiletyczny wprowadzony najpóźniej. Dzielono je czasem na trzy grupy: pierwotniaki (Protozoa), protisty roślinopodobne i protisty grzybopodobne, których niektórzy przedstawiciele bywali przenoszeni z powrotem do odpowiednich królestw. Wszystkie te klasyfikacje nie uwzględniały jednak w pełni powiązań filogenetycznych w obrębie organizmów. Od kilku lat funkcjonuje podział organizmów na supergrupy, który jednak podlega modyfikacjom przy kolejnych badaniach.

Według jednego z wariantów wyróżniono sześć supergrup^[1][2]:

• Opisthokonta
  • Fungi Linnaeus, 1753 emend. Cavalier-Smith, 1981, 1987 – grzyby
  • Mesomycetozoea Mendoza i in., 2002, emend Adl. i in., 2005
  • Choanomonada Kent, 1880 – wiciowce kołnierzykowe
  • Metazoa Haeckel, 1874 – zwierzęta (wielokomórkowce)
• Amoebozoa Lühe, 1913, emend. Cavalier-Smith, 1998 (ameby i kilka gatunków bez mitochondriów)
  • Tubulinea Smirnov i in., 2005
  • Flabellinea Smirnov i in., 2005
  • Stereomyxida Grell, 1966
  • Acanthamoebidae Sawyer i Griffin, 1975
  • Entamoebidae Cavalier-Smith, 1993
  • Mastigamoebidae Goldschmidt, 1907
  • Pelomyxa Greef, 1874
  • Eumycetozoa Zopf, 1884, emend. Olive, 1975 – śluzowce (większość)
• Excavata
  • Fornicata Simpson, 2003
  • Malawimonas O'Kelly i Nerad, 1999
  • Parabasalia Honigberg, 1973
  • Preaxostyla Simpson, 2003
  • Jakobida Cavalier-Smith, 1993, emend. Adl i in., 2005
  • Heterolobosea Page i Blanton, 1985 – akrazje (grupa śluzowców)
  • Euglenozoa Cavalier-Smith, 1981, emend. Simpson, 1997 – eugleniny
• Rhizaria
  • Cercozoa Cavalier-Smith, 1998, emend. Adl i in., 2005
  • Haplosporidia Caullery i Mesnil, 1899
  • Foraminifera d'Orbigny, 1826 – otwornice
  • Gromia Dujardin, 1835
  • Radiolaria Müller, 1858, emend. Adl i in., 2005 – promienice
• Archaeplastida - rośliny
  • Glaucophyta Skuja, 1954 – glaukocystofity
  • Rhodophyceae Thuret, 1855, emend. Rabenhorst, 1863, emend. Adl i in., 2005 – krasnorosty
  • Chloroplastida Adl i in., 2005 – rośliny zielone
• Chromalveolata
  • Cryptophyceae Pascher, 1913, emend. Schoenichen, 1925 – kryptomonady
  • Haptophyta Hibberd, 1976, emend. Edvardsen i Eikrem, 2000 – haptofity
  • Stramenopiles Patterson, 1989, emend. Adl i in., 2005 – m.in. złotowiciowce, rafidofity, różnowiciowce, brunatnice, okrzemki,
  • Alveolata Cavalier-Smith, 1991 – m.in. bruzdnice, apikompleksy, orzęski.