Back Аамсҭара Abkhazian Adel Afrikaans Adel ALS نبل Arabic Nobleza AST Zadəganlıq Azerbaijani Дворянлыҡ Bashkir Знаць Byelorussian Дваранства BE-X-OLD Аристокрация Bulgarian
Szlachta (daw. ślachta[1], ślachcic[2]) – wyższa warstwa społeczna, wywodząca się ze stanu rycerskiego w społeczeństwie feudalnym. Szlachta posiadała zespół przywilejów społecznych, z których najbardziej podstawowym był przywilej posiadania ziemi. Przynależność do szlachty łączyła się z obowiązkiem służby wojskowej. W 1790 r. we Francji zniesiono tytuły oraz szlachectwo dziedziczne[3]. W Polsce szlachta jako stan społeczny zniesiona została na mocy konstytucji w 1921 r.[4]
Słowo szlachta pochodzić może z niemieckiego, slahta (niem. ród), skąd przywędrowało na ziemie polskie za pośrednictwem języka czeskiego (šlechtic, šlechetny)[5]
Według polskiego etnografa Zoriana Dołęgi-Chodakowskiego, autora książki O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem (1818) słowo szlachta należy łączyć z trzonem Lach (z-lachcić[6]). W swoim dziele pisał on:
„Kto się dorobił godności zasługami (...) ten mógł się dostać do grona lachów, ten mógł powiększyć koło lachów, zatem ten z-lachcił się, stał się zlachconym, otrzymywał znak rodzinny, herb i dawał początek rodowi ślacheckiemu.”[6][7][8]
- ↑ Chr. B. von: Klobuczynski, Der polnische Adel und die Adelskultur bis zu den polnischen Teilungen 1772,, 2000.
- ↑ Jan Kochanowski, Fraszki, Księgi pierwsze, O ślachcicu polskim :: Wolne Lektury. wolnelektury.pl. [dostęp 2019-02-12].
- ↑ Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s. 50.
- ↑ szlachta. Szlachta w Polsce, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2015-10-02].
- ↑ Ambroży Bogucki, Jeszcze o pochodzeniu wyrazu „szlachta”, „Biskupi, lennicy, żeglarze Gdańskie studia z dziejów średniowiecza nr 9”, 2003.
- ↑ a b O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem. Racjonalista.pl. [dostęp 2019-02-12].
- ↑ G Rhode, Kleine Geschichte Polens,, Darmstadt 1865.
- ↑ Chr. B. von: Klobuczynski, Der polnische Adel und die Adelskultur bis zu den polnischen Teilungen, 1772.