Torpeda Mark XIII

Mark XIII

Państwo	Stany Zjednoczone
Producent	Naval Torpedo Station Pontiac Motor Division Amertorp Corp. International Harvester
Rodzaj	lotnicza
Platforma przenoszenia	samoloty kutry torpedowe
Przeznaczenie	okręty nawodne
Historia
Lata konstrukcji	1930–1936
Lata produkcji	1935
Lata używania	1938–1951
Dane techniczne
Długość	4,089 metra
Średnica	571,5 mm (22 cale)
Masa	Mod 0: 874 kg Mod 10: 1005 kg
Napęd	turbina parogazowa
Zasięg	Mod 0: 5700 jardów Mod 10: 4000 jardów
Pułap zrzutu	• wczesne modele: 110 m • modele późniejsze: 730 m
Prędkość zrzutu	350 węzłów
Prędkość	Mod 0: 30 węzłów Mod 10: 33,5 węzła
Naprowadzanie	brak żyroskop Mk 12 Mod 1
Rodzaj głowicy	Mod 0: TPX lub TNT Mod 10: TPX, TNT lub HBX Treningowa: Mk 26
Masa głowicy	• wczesne modele: 182 kg TNT • późniejsze modele: 262 kg Torpexu

Mark XIII – amerykańska parogazowa torpeda lotnicza służąca do zwalczania jednostek nawodnych. Pierwsza wyspecjalizowana torpeda tego rodzaju amerykańskiej marynarki wojennej. Rozwój konstrukcji tego pocisku, który wszedł do służby operacyjnej w 1938 roku, został w ostatecznej wersji ukończony w 1944 roku. Mimo wielu problemów technicznych i taktycznych w pierwszych latach wojny – związanych ze zbyt niską wysokością zrzutu przy zbyt małej prędkości samolotu – pocisk ten był podstawową torpedą amerykańskich pokładowych samolotów torpedowych podczas zmagań wojennych na Pacyfiku w latach 1941–1945. Mark 13 była używana we wszystkich wielkich bitwach powietrzno-morskich z udziałem startujących z lotniskowców samolotów Douglas TBD Devastator i Grumman TBF Avenger, począwszy od bitwy na Morzu Koralowym, przez bitwę w zatoce Leyte, aż po operację zatopienia japońskiego pancernika „Yamato” w 1945 roku.

Podczas II wojny światowej wyprodukowano ponad 17 000 torped tego typu w różnych wariantach. Za jej pomocą wykonano 1287 ataków, z których 40% (514) zakończyło się trafieniem celu; w atakach pancerniki i lotniskowce (322 ataki, łącznie z bitwą pod Midway) osiągnięto 50% trafień, na niszczyciele (179 ataków) – 31%, a na statki transportowe (445 ataków) – 41%.

Po zakończeniu II wojny światowej, w trakcie wojny koreańskiej, za pomocą Mark 13 zniszczono dwie śluzy zapory Hwachon.