Towarzysz

Ten artykuł dotyczy polityki. Zobacz też: towarzysz (wojsko).

Ten artykuł od 2018-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Towarzysz – słowo oznaczające kolegę, przyjaciela lub sojusznika. W dawnej Polsce wyraz ten posiadał szczególne znaczenie w kontekście wojskowym i oznaczał członka towarzystwa, żołnierza - szlachcica równego pod względem statusu społecznego innym żołnierzom o pochodzeniu szlacheckim oraz przełożonym - w tym także zamożnym magnatom^[1]. W miarę upływu czasu słowo zyskało nowe znaczenia związane z popularyzacją idei demokratycznych i egalitarnych oraz rozwojem masowych ruchów politycznych. Popularyzację w życiu publicznym wyrazów podkreślających zerwanie z przywilejami stanowymi i akcentujących równość wszystkich członków społeczeństwa należy wiązać z rewolucją francuską (1789–1799), gdy wszystkich ludzi tytułowano „obywatel” lub „obywatelka” (odpowiednio fr. citoyen lub citoyenne), zamiast zwyczajowego zwracania się z zachowaniem określenia statusu danej osoby. Wyraz towarzysz upowszechnił się wraz z powstaniem i szerzeniem się idei socjalizmu w XIX wieku, przyjął się jako egalitarny sposób zwracania się do siebie członków i sympatyków lewicy. Wraz z rewolucją październikową (1917) słowo „towarzysz” (ros. товарищ) zostało przyjęte powszechnie jako określenie komunisty. Od tej pory określenie to kojarzone jest głównie z komunizmem.

W Polsce wyraz „towarzysz” zyskał nowe znaczenie wraz upowszechnieniem się idei socjalizmu na przełomie XIX i XX wieku, szczególnie w okresie nasilenia ruchu robotniczego na początku XX wieku. Od tej pory przylgnęło do polskich socjalistów i komunistów, a od powstania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej było stosowane powszechnie przez członków Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w tym przez przedstawicieli władz państwowych i administracyjnych. W oficjalnych relacjach poza PZPR używano wyrazów obywatel i obywatelka, terminy te obowiązywały także w Ludowym Wojsku Polskim i Milicji Obywatelskiej.