Unia Europejska

Unia Europejska

Flaga
Dewiza: In varietate concordia[1] (Zjednoczona w różnorodności[1])
Hymn: Ode „An die Freude” (Oda do radości)
Konstytucja	Traktat z Maastricht, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej traktat lizboński
Stolica	Bruksela (egzekutywa i legislatywa) Strasburg (legislatywa) Luksemburg (trybunał sądowy, izba kontroli) Frankfurt nad Menem (bank centralny)
Data powstania	1 listopada 1993[2]
Powierzchnia	4 233 262 km²
Populacja (2020) • liczba ludności	447 706 209[3]
• gęstość	105,8 os./km²
Waluta	8 walut, w tym euro¹ (€)[4] (EUR)[5]
Domena internetowa	.eu[6]
Strefa czasowa	UTC −4 do +4 (0 do +2, uwzględniając tylko kontynent europejski)
Język urzędowy	24 języki[7]
Religia dominująca	chrześcijaństwo[8]
PKB (2019)  • całkowite	19 413 mld[a] USD[9]
PKB (PSN) (2019)  • całkowite   • na osobę	22 147 mld[b] dolarów międzynar.[9] 41 801 dolarów międzynar[9].
Położenie na mapie
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Cytaty w Wikicytatach
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach

Unia Europejska, UE (ang. European Union, EU) – gospodarczo-polityczny związek 27 demokratycznych państw europejskich. Unia powstała 1 listopada 1993 roku na mocy podpisanego 7 lutego 1992 traktatu z Maastricht^[8] – jako efekt wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecznej. Korzenie współczesnej integracji europejskiej sięgają okresu powojennego i ograniczały się do 6 państw zachodnioeuropejskich. Państwa te tworzyły wiele form i mechanizmów współpracy, powoływały organizacje, instytucje i organy, których celem było wzmocnienie jedności między nimi. W 1993 nadrzędną wobec wszystkich poprzednich organizacji została Unia Europejska, sama otrzymując nieznaną wcześniej hybrydową formułę sui generis^[10].

Unia Europejska jako organizacja międzynarodowa (w międzynarodowoprawnym tego słowa znaczeniu) funkcjonuje od 1 grudnia 2009. Równocześnie zastąpiła ona kilka form współpracy, w tym m.in. Wspólnotę Europejską. Proces integracji wykracza poza ściśle określone ramy geograficzne Europy^[11]. W określeniu europejskości Unii naczelną rolę odgrywają czynniki historyczne i kulturowe oraz wspólna tożsamość i identyfikacja z wartościami demokratycznymi^[12].

Uważa się, że UE funkcjonuje na zasadach wywodzących się z filozofii i demokracji greckiej, prawa rzymskiego i tradycji chrześcijańskiej^[13].

Początkiem powojennej integracji europejskiej było powstanie w 1952 Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. W 1958 została utworzona Europejska Wspólnota Gospodarcza i to jej bezpośrednią następczynią jest Unia Europejska. Od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego, tj. 1 grudnia 2009, podstawę prawną funkcjonowania stanowią Traktat o Unii Europejskiej (znany także jako traktat z Maastricht) oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Integralną część Traktatów stanowią tabele ekwiwalencyjne, protokoły i wyjaśnienia. Duże znaczenie dla unijnego porządku prawnego ma też Karta praw podstawowych UE. Prawem wiążącym są również umowy międzynarodowe z państwami trzecimi (w tym układy stowarzyszeniowe), których stroną były Europejska Wspólnota Gospodarcza i Unia Europejska przed 2009 r. Dokończeniem acquis Unii są akty prawa wtórnego powstałe w oparciu o Traktaty i umowy międzynarodowe.