Upadek Kabulu (2021)

Upadek Kabulu (2021)

wojna w Afganistanie (2001–2021)
Afgańscy cywile na pokładzie samolotu Boeing C-17 Globemaster III podczas ewakuacji z Kabulu
Czas	15 sierpnia 2021
Miejsce	Kabul
Terytorium	Afganistan
Przyczyna	ofensywa talibów w Afganistanie (2021)
Wynik	decydujące zwycięstwo talibów: koniec wojny w Afganistanie obalenie Islamskiej Republiki Afganistanu odnowienie Islamskiego Emiratu Afganistanu ewakuacja sił koalicji oraz ambasady USA i większości krajów zachodnich kryzys migracyjny
Strony konfliktu
Afganistan Wsparcie:  Stany Zjednoczone  Wielka Brytania  Talibowie
Dowódcy
Aszraf Ghani Hebatullah Alizai Ahmad Zia Saraj Sami Sadat Joe Biden Mark Milley Boris Johnson Nick Carter Hibatullah Achundzada Abdul Ghani Beradar Abdul Qayyum Zakir Salahuddin Ayubi
Położenie na mapie Afganistanu miejsce bitwy
34°18′47,2″N 69°06′15,1″E/34,313100 69,104200

Upadek Kabulu (2021) – ostatni epizod wojny w Afganistanie, zakończony przejęciem kontroli nad stolicą Afganistanu, Kabulem, przez talibów 15 sierpnia 2021 roku, podczas finalnej fazy ich ofensywy przeciwko rządowi afgańskiemu, rozpoczętej w maju 2021 roku. Miasto zostało całkowicie zajęte kilka godzin po ucieczce prezydenta Aszrafa Ghaniego z kraju. Do tego czasu większość prowincjonalnych miast Afganistanu upadła w trakcie wycofywania się wojsk koalicji na mocy porozumienia pomiędzy USA a talibami z lutego 2020 roku, które zostało ostatecznie zakończone 30 sierpnia 2021 roku^[1][2][3][4].

14 sierpnia 2021 r. talibowie dotarli na rogatki miasta, gdzie się zatrzymali się zgodnie z wolą Abdula Ghaniego Beradara liczącego na bezkrwawe przekazanie władzy przy pośrednictwie byłego prezydenta Hamida Karzaja. Ten były przywódca Afganistanu uważał, że drogą kompromisu powinna zostać przywrócona królewska konstytucja z lat 60., w oparciu o którą zostałaby zwołana Wielka Dżirga, która wyłoniłaby nowy, rebeliancki rząd, któremu legalnie przekazałby władzę upadający rząd Aszrafa Ghaniego. W tym celu wygłosił w telewizji afgańskiej orędzie w którym prosił mieszkańców miasta o zachowanie spokoju, jednocześnie zapewniając o woli talibów do przejęcia władzy w sposób pokojowy^[5].

Rano 15 sierpnia, gdy faktem dokonanym okazała się ucieczka prezydenta, członków aparatu bezpieczeństwa oraz rządu, zastępca szefa ochrony prezydenta zaapelował do Karzaja o pojęcie się pełnienia obowiązków prezydenta na ten czas, czemu polityk odmówił, gdyż chciał pozostać pierwszym od stu lat władcą afgańskim, który legalnie oddał władzę i nie został jej siłowo pozbawiony. Po południu tego samego dnia, w związku z nasilającymi się grabieżami i chaosem w mieście, Karzaj poinformował telefonicznie Beradara o konieczności wkroczenia talibów do miasta^[5].

Amerykański wywiad alarmował w lipcu, że Kabul upadnie w ciągu kilku miesięcy lub tygodni po wycofaniu sił amerykańskich z Afganistanu, jednak sytuacja od tamtego czasu gwałtownie się pogorszyła, co skłoniło prezydenta USA Joe Bidena do przyznania 16 sierpnia, że „stało się to szybciej, niż przewidywaliśmy”^[6][7].