Back V1500 Cygni AST V1500 del Cigne Catalan V1500 Cygni German V1500 Cygni English V1500 Cygni Spanish V1500 Cygni Basque V1500 Cygni French V1500 Cygni Italian V1500 Лебед Macedonian V1500 Cygni Romanian
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||
| Gwiazdozbiór | |||
|---|---|---|---|
| Rektascensja |
21h 11m 36,6s | ||
| Deklinacja |
+48° 09′ 02,1″ | ||
| Alternatywne oznaczenia | |||
| |||
V1500 Cygni (również Nova Cygni 1975) – nowa klasyczna w gwiazdozbiorze Łabędzia, która została odkryta 29 sierpnia 1975.
W sierpniu 1975, jeszcze przed jej gwałtownym wybuchem, jasność gwiazdy powoli wzrosła z 17,6m do 13,5m[1], aby nagle 29 sierpnia osiągnąć jasność widomą 3m – odkrył ją wówczas japoński astronom Minoru Honda[2]. Następnego dnia gwiazda osiągnęła maksymalną jasność ok. 2,0m[2], stając się drugą pod względem jasności nową obserwowaną w XX wieku (po Nova Puppis 1942)[3]. Po wybuchu gwiazda gwałtownie zmniejszyła swoją jasność o 3 magnitudo w ciągu zaledwie trzech dni (tego typu gwiazdy określane są mianem „szybkich nowych”[4]), a w sumie o siedem magnitudo w ciągu 45 dni[2][3].
Dodatkowe dane obserwacyjne uzyskane od czasu wybuchu, szczególnie dzięki pracy polskich astronomów – dr Ireny Semeniuk, prof. Andrzeja Kruszewskiego, prof. Aleksandera Schwarzenberga-Czernego, dr. hab. Tomasza Chlebowskiego, dr. hab. Macieja Mikołajewskiego i prof. Joanny Mikołajewskiej (wówczas pod panieńskim nazwiskiem: Wołczyk) z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego – pozwoliły określić dokładną naturę obiektu V1500 Cygni. Według badań polskich astronomów jest to tzw. gwiazda typu AM Her (inaczej polar)[5]. Jest to bliski układ podwójny, którego jednym ze składników jest biały karzeł o tak silnym polu magnetycznym, że nie może się wokół niego wytworzyć dysk akrecyjny z materii „przyciąganej” z drugiej gwiazdy układu, ale wzdłuż linii pola magnetycznego materia ta spływa w okolice biegunów białego karła.
Daty podano w dniach juliańskich.
- ↑ V1500 Cyg. The Variable Internation Star Index. [dostęp 2008-10-23].
- ↑ a b c V1500 Cyg (Nova Cygni 1975). American Association of Variable Star Observers. [dostęp 2010-12-25]. (ang.).
- ↑ a b Nova Cygni 1975 (V1500 Cygni). The Internet Encyclopedia of Science. [dostęp 2008-10-23].
- ↑ Paweł Pietrukowicz: Poszukiwanie nowych karłowatych w wybranych gromadach kulistych projektu CASE. 2008-02. [dostęp 2008-10-23].
- ↑ I. Semeniuk i inni, Photometric observations of Nova V1500 Cygni, „Acta Astronomica”, 27 (4), 1977, s. 301–318 [dostęp 2024-06-17].