Wepsowie

Wepsowie – ugrofińska grupa etniczna zamieszkująca w północno-zachodniej części Federacji Rosyjskiej, używająca języka wepskiego (zaliczanego do języków bałto-fińskich) oraz języka rosyjskiego.

Wepsowie zamieszkują w obwodzie leningradzkim, w okolicy Petersburga (środkowi Wepsowie) oraz na wschód od tego miasta (Wepsowie południowi), a także w rosyjskiej Karelii, w okolicach Pietrozawodska, nad jeziorem Ładoga (Wepsowie północni, stanowiący 2/3 całości narodu). Większość wierzących Wepsów należy do Kościoła prawosławnego.

Wepsowie nigdy nie posiadali własnej państwowości. Znane są wyraźne ślady odrębnej kultury materialnej Wesi z X–XI w.^[1] Ziemie zamieszkiwane przez nich zostały w XIII w. podbite przez księstwa ruskie. Prowadzona początkowo celowa polityka rusyfikacji, zaś w XX wieku procesy migracyjne i asymilacyjne spowodowały, iż liczba Wepsów systematycznie się zmniejsza. Asymilacja nie następuje obecnie jak w latach poprzednich tylko poprzez zmniejszania się liczby Wepsów z powodu zmiany świadomości narodowej na rosyjską, ale również na karelską. Spis ludności przeprowadzony w Rosji w 2002 r. wykazał, iż w kraju tym żyje 8240 Wepsów (ponadto kilkaset osób tej narodowości mieszka na Ukrainie – 281 w 2001 roku^[2]). Jeszcze w 1939 r. narodowość wepską deklarowało 32 tys. osób, w 1959 już tylko 16,4 tys.^[3], zaś w 1989 – około 12 tys.

Obecnie działają wepskie towarzystwa kulturowe w Pietrozawodsku i Petersburgu, a ich działalność wspierają władze, zwłaszcza autonomicznej Karelii.