Back ارتخشاشا الثالث Arabic اردشير التالت الاخمينى ARZ III Artakserks Azerbaijani اۆچونجو اردشیر (هخامنشی) AZB Артаксеркс III Bulgarian Artakserks III BS Artaxerxes III de Pèrsia Catalan Artaxerxés III. Czech Artaxerxes III, brenin Persia Welsh Artaxerxes III. German
Za ostale osobe s istim imenom, v. Artakserks.| Artakserks III | |
|---|---|
| Veliki kralj Perzije | |
| Vladavina | veljača ili ožujak 358. - rujan 338. pne. (20 godina) |
| Krunidba | veljača ili ožujak 358. pne.[1] |
| Prethodnik | Artakserks II (Perzija) Nektanebo II (Egipat) |
| Nasljednik | Artakserks IV |
| Supruga | Atosa |
| Djeca | Artakserks IV, Bistan, itd. |
| Puno ime | |
| Artakserks III Ocho od Perzije | |
| Dinastija | Ahemenidi |
| Otac | Artakserks II |
| Majka | Stateira |
| Rođenje | ? |
| Smrt | 26. 8. ili 25. 9. 338. pne.[1] |
| Pokop | Perzepolis |
Artakserks (Artakserkso) III (staroperz. Artaxšaçrā, grč. Ἀρταξέρξης) bio je veliki kralj Perzijske Monarhije od 358. do 338. pne.; jedanaesti šah iranske dinastije Ahemenida te prvi faraon XXXI. dinastije u Egiptu. Na prijestolju je naslijedio svoga oca Artakserksa II, dok je njega naslijedio njegov sin Artakserks IV (poznat kao i Ars od Perzije). Vladavina Artakserksa III podudara se vladavinom Filipa II u Makedoniji i Nektaneba II u Egiptu.
Prije dolaska na tron Artakserks III je služio satrap i zapovjednik očeve vojske. Na vlast je došao kada je jedan od njegove braće ubijen, drugi počinio samoubojstvo, dok je zadnjeg ubio njegov otac Artakserks II. Ubrzo nakon što je postao kraljem, poučen iskustvima svoga oca koji je morao braniti tron od obiteljskih pretendenata, Artakserks III je dao pogubiti sve one koji su mu predstavljali konkurenciju za perzijski tron[2]. Pokrenuo je dva velika vojna pohoda protiv Egipta, nekadašnje perzijske pokrajine (satrapije) koja se u međuvremenu pobunila i osamostalila. Prva ekspedicija završila je neuspjehom nakon čega su se pobunile neke zapadne perzijske satrapije. Godine 343. pne. Artakserks III porazio je egipatskog faraona Nektaneba II, prognao ga iz Egipta, te je na putu ugušio pobunu u Fenikiji.
Tokom zadnjih godina njegove vladavine jača utjecaj Filipa II Makedonskog u Grčkoj, koji je pokušavao ujediniti Grke na pobunu protiv ahemenidske Perzije. Artakserks III uspio je u suzbijanju makedonskih pokušaja, pa se uz njegovu pomoć grad Perint uspio oduprijeti makedonskoj opsadi. Postoje dokazi kako je zadnjih godina života nadograđivao Perzepolis, gdje je Artakserks III podigao novu palaču, sagradio vlastitu grobnicu, te veliki nezavršeni portal. Prema izvorima grčkih povjesničara Diodora sa Sicilije, perzijski general Bagoas otrovao je Artakserksa III, no zapisi na klinopisu (danas u Britanskom muzeju) govore kako je kralj umro prirodnom smrću[3].
- ↑ 1,0 1,1 Artakserks III (Livius.org)
- ↑ Artakserks III (enciklopedija Britannica)
- ↑ „Artakserks IV (Livius.org)”. Arhivirano iz originala na datum 2011-03-20. Pristupljeno 2009-07-16.