Back Ernest Rutherford Afrikaans Ernest Rutherford ALS እርነስት ራዘርፎርድ Amharic Ernest Rutherford AN إرنست رذرفورد Arabic ارنست رذرفورد ARZ আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড Assamese Ernest Rutherford AST अर्नेस्ट रदरफोर्ड AWA Ernest Rezerford Azerbaijani
| Ernest Rutherford | |
 | |
| Rođenje | 30. 8. 1871. Brightwater, Novi Zeland |
|---|---|
| Smrt | 19. 10. 1937. (dob: 66) Cambridge, Engleska |
| Prebivalište | Novi Zeland, UK, Kanada |
| Državljanstvo | Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Etnicitet | Britanac |
| Institucija | McGill University University of Manchester |
| Alma mater | University of Canterbury Cambridge University |
| Istaknuti studenti | Alexander MacAulay Ernest Walton Robert William Boyle Cecil Powell Nazir Ahmed |
| Poznat po | Otac nuklearne fizike Rutherfordov model Rutherfordovo raspršivanje Rutherfordova spektroskopija raspršivanja otkriće protona Rutherford (jedinica) skovao izraz 'umjetna dezintegracija' |
Donja slika: Dobiveni rezultati: samo mali dio alfa-čestice skreće, pokazujući da postoji pozitivan naboj u atomskoj jezgri (treba napomenuti da mjere nisu stvarne, atomska jezgra je još puno manja). To je Rutherfordov model atoma.
Ernest Rutherford (Nelson, Novi Zeland, 30. kolovoza 1871. - Cambridge, 19. listopada 1937.), britanski kemičar i fizičar.
Bio je profesor na fakultetu u Montrealu; pročelnik odjela za fiziku Sveučilišta u Manchesteru (od 1907.), a od 1919. direktor Cavendisheva laboratorija u Cambridgeu. Godine 1903. izabran za člana (1925.-1930. za predsjednika) Kraljevskog društva. Nobelovu nagradu za kemiju dobio 1908. godine. Isprva se bavio proučavanjem radioaktivnih raspada. Prvi je uočio da se zračenje radija sastoji od dviju vrsta zraka, koje je nazvao alfa-zrake (α čestica) i beta-zrake (β čestica) te gama-zračenje (γ čestica). Zajedno sa Frederickom Soddyem uveo je pojam vremena poluraspada i formulirao zakone radioaktivnog raspada. Proučavanjem raspršivanja alfa-čestica na atomima Rutherford je došao do zaključka da atom čija je veličina 10−8 cm nije kompaktan djelić materije, nego složen od pozitivne jezgre (veličine 10−12 cm) i elektrona koji kruže oko nje. Rutherford je prvi upotrijebio riječ proton za pozitivno naelektriziranu česticu u jezgri atoma.
Od njega potječe i formula (nazvana njegovim imenom) za raspršivanje alfa-čestica na atomima; kasnije (1925. godine), Rutherford je utvrdio i odstupanje od te formule do kojeg dolazi kod vrlo bliskih sudara alfa-čestice i jezgre, kad nuklearno međudjelovanje postaje mnogo važnije od električnog.[1]
Godine 1919. Rutherford je, bombardirajući dušik alfa-česticama izveo prvu pretvorbu (transmutaciju) jednog elementa u drugi. Pri procesu je nastao kisik, tako je izvršena prva nuklearna reakcija.
- ↑ [1] Arhivirano 2017-07-31 na Wayback Machine-u "Od rude do žutog kolača", Nuklearna elektrana Krško, 2011.