Kolateralna cirkulacija

Kolateralna cirkulacija je mreža tankih krvnih sudova koja u normalnim uslovima ili nerazvijenom obliku nije otvorena. Kada se arterije suze do nivoa u kome je protok krvi kroz određno tkivo limitirano ili ograničeno (koronarna bolest srca ^[1], okluzija arterija nogu itd.), kolateralna cirkulacija može postane aktivna i uvećana. To omogućava protok krvi, zaobilaznim pravcima, oko blokirane (sužene) arterije, do obližnje arterije ili do iste arterije ispod mesta suženja. Na taj način kolaterale štite ugroženo tkivo ili organ od oštećenja.^{[2][3][4][5][6]}

Stanje i aktivnost kolateralni cirkulacije može značajno uticati na kliničku sliku, tok bolesti, komplikacije i samim tim na prognozu bolesti i bolesnika. Na osnovu iznetog proističe zaključak o velikom značaju kolateralne cirkulacij, koja može da smanji ne samo obim i stepen ishemije, već i veličinu zone lezije (infarkt) ili čak spreči njen razvoj. Broj, raspored i protok kroz kolateralni krvotom dijagnostički se lako može utvrditi arterioografijom, i može biti od značaja za izbor oblika i načina lečenja.^[7]

1. ↑ Tayebjee MH, Lip GY, MacFadyen RJ. Collateralization and the response to obstruction of epicardial coronary arteries. QJM. 2004 May;97(5):259-72. Review. PMID 15100419. Free Full Text.
2. ↑ Ivanović V, Jelkić N, Bikicki M, Petrović M, Čanji T, Srdanović I. Značaj koronarne kolateralne cirkulacije u očuvanju funkcije miokarda. Medicinski pregled. 2007; 60(5-6):287-291.
3. ↑ Gaziano JM, Ridker PM, Libby P. Primary and secondary prevention of coronary heart disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P,eds. Braunwald's Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 49.
4. ↑ Greenland P, Alpert JS, Beller GA, et al. 2010 ACCF/AHA guideline for assessment of cardiovascular risk in asymptomatic adults: a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Forceon Practice Guidelines. Circulation. 2010;122(25)e584-e636.
5. ↑ Hansson GK, Hamsten A. Atherosclerosis, thrombosis, and vascular biology. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2011:chap 70.
6. ↑ Mosca L, Benjamin EJ, Berra K, et al. Effectiveness-Based Guidelines for the Prevention of Cardiovascular Disease in Women--2011 Update:a guideline from the American Heart Association. Circulation.2011;123(11);1243-1262.
7. ↑ Rado Starc, Collaterals of the coronary arteries, MED RAZGL 1995;34 [1] Arhivirano 2014-02-02 na Wayback Machine-u Pristupljeno: 21.1.2014.