Srpska socijaldemokratska partija

Za modernu stranku, vidite članak Socijaldemokratska partija Srbije.

Srpska socijaldemokratska partija je bila politička partija levice koja je djelovala u Srbiji početkom 20. vijeka (od 1903. do 1919. godine).

Srpska socijaldemokratska partija je bila politički predstavnik radničke klase u nastajanju i važan korektiv, naročito u borbi za socijalno zakonodavstvo. Imajući u vidu etničku izmešanost Balkana, Srpska socijaldemokratska partija sledi ideju Balkanske federacije. Težeći modernizaciji Srbije, ona se, zajedno sa nekolicinom liberalnih poslanika u Narodnoj skupštini, i u svojoj štampi, suprotstavlja militarizaciji srpskog društva i ratovima na početku XX veka.^[1]

Srpska socijaldemokratska partija je vodila doslednu antiratnu politiku i glasala protiv svih ratnih kredita u vreme Aneksione krize, Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata.^[2] Ova partija je provodila antiratni program zasnovan na ideji klasne revolucije i ujedinjavanja naroda Balkana u konfederaciju. Socijaldemokratska partija Srbije ušla je u evropsku istoriju kao jedina koja je pred veliki rat glasala u parlamentu protiv ratnog budžeta.^[3]

Srpska socijaldemokratska stranka se zalagala za opšte pravo glasa, uvođenje progresivnog poreza, smanjenje velikih troškova za vojsku i unapređenje privrede i prosvete.^[4] SSDP je pod Tucovićevim vod­stvom bila "jedna od najnaprednijih i najborbenijih radničkih stranaka u Evropi".^[5]

Na Kongresu ujedinjenja, Srpska socijaldemokratska stranka je kolektivno pristupila Komunističkoj partiji Jugoslavije, koja se smatra njenom naslednicom.^[6] Lideri SSDS Filip Filipović i Sima Marković nakon toga su postali generalni sekretari KPJ.

1. ↑ Latinka Perović, O istoriografiji i istoriji levice u Srbiji
2. ↑ Greška u referenci: Nevaljana oznaka <ref>; nije zadan tekst za reference po imenu sdp
3. ↑ Antiratne i mirovne ideje u istoriji Srbije i antiratni pokreti do 2000. godine
4. ↑ „Građanske partije (1903-1912)”. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-10. Pristupljeno 2012-03-30. 
5. ↑ Opća enciklopedija Jugoslavenskog leksikografskog zavoda. Zagreb. 1981. sv 7. str. 610.
6. ↑ http://books.google.rs/books?id=857cMqogQY4C&pg=PA129&lpg=PA129&dq=Wreckage+or+Recovery:+A+Tale+of+Two+Parties&source=bl&ots=yTGYMN5o-Z&sig=urPuLJpzibFZy-SIa5tWOLC2oDM&hl=en&sa=X&ei=LPbQU-mWMKGc0QWW6IHQDA&ved=0CC8Q6AEwAg#v=onepage&q=Wreckage%20or%20Recovery%3A%20A%20Tale%20of%20Two%20Parties&f=false