Back Англызтәыла Abkhazian Inggréh ACE Англие ADY Engeland Afrikaans England ALS ኢንግላንድ Amharic Anglaterra AN Englaland ANG Ingilan ANN इंग्लैंड ANP
England
| |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Himni: Kryesisht "God Save the King" (Himni lombëtar i Mbretërisë së Bashkuar) | |||||
 Vendndodhja e Anglisë (e gjelbër e errët)
–
në Evropë
(
e gjelbër & gri e errët)
| |||||
| Gjendja | Vend | ||||
| Kryeqyteti | Londra(njëkohësisht edhe qyteti më i madh) 51°30′N 0°7′W / 51.500°N 0.117°W | ||||
| Gjuha kombëtare | Anglisht | ||||
| Gjuhët rajonale | Kornisht | ||||
| Grupet etnike (2021)[1] | |||||
| Besimi (2021)[1] | |||||
| Nofka | Anglez/e | ||||
| Qeveria | |||||
| Lloji i qeverisjes | Pjesë e një monarkie kushtetuese, qeverisje e drejtpërdrejtë e ushtruar nga qeveria e Mbretërisë së Bashkuar | ||||
• Monarku | Charles III | ||||
| Themelimi | |||||
| deri më 12 korrik 927]] | |||||
| 1 maj 1707 | |||||
| Sipërfaqja | |||||
• Gjithsej[a] | 132,932 km2 (51,325 sq mi)[2] | ||||
• Toka[b] | 130,310[2] | ||||
| Popullsia | |||||
• Përllogaritje Mid-2022 |  57,106,398[3] | ||||
• 2021 census | 56,490,048[1] | ||||
• Dendësia | 438/km2 (1,134.4/sq mi)[3] | ||||
| Ekonomia | |||||
| PBB (zyrtare) | Përllogaritje 2022 | ||||
• Gjithsej | £2.162 trillion | ||||
• Për kokë banori | £37,852[4] | ||||
| Të dhëna të tjera | |||||
| Zona kohore | UTC+0 | ||||
|
| |||||
Anglia (anglisht: England, /ˈɪŋɡlənd/) është vendi më i madh dhe më i populluar i Mbretërisë së Bashkuar.[5][6] Ajo ndan kufijtë tokësorë me Uellsin në perëndim dhe Skocinë në veri. Deti i Irlandës shtrihet në veriperëndim të Anglisë dhe Deti Keltik në jugperëndim. Anglia ndahet nga Evropa kontinentale nga Deti i Veriut në lindje dhe Kanali Anglez në jug. Vendi mbulon pesë të tetat e ishullit të Britanisë së Madhe, i cili shtrihet në Atlantikun e Veriut, dhe përfshin mbi 100 ishuj më të vegjël, si Ishujt e Scilly dhe Ishulli i Wight.
Zona që tani quhet Angli u banua për herë të parë nga njerëzit modernë gjatë periudhës së Paleolitit të Sipërm, por merr emrin e saj nga Angles, një nga klanet gjermanike që u vendosën aty në shekullin e 5-të dhe 6-të. Anglia u bë një shtet i bashkuar në shekullin e 10-të dhe ka pasur një ndikim të rëndësishëm kulturor dhe juridik në botën e gjerë që nga Epoka e Zbulimeve, e cila filloi gjatë shekullit të 15-të. Është vendlindja e gjuhës angleze dhe Kishës Anglikane si dhe Ligji anglez formon bazat e sistemeve juridike të shumë shteteve; Londra ishte qendra e Perandorisë Britanike dhe vendlindja e Revolucionit industrial.[7] Anglia ishte shteti i parë në botë që u industrializua.[8] Anglia ishte demokracia e parë parlamentare [9] dhe si pasojë shumë novacione kushtetuese, ekzekutive dhe juridike me prejardhje angleze janë adoptuar nga shumë vende në botë.
Kryeqyteti është Londra, e cila ka zonën më të madhe metropolitane në Mbretërinë e Bashkuar. Popullsia e Anglisë prej 56.3 milionë banorësh përbën 84% të popullsisë së Mbretërisë së Bashkuar,[10] e përqendruar kryesisht rreth Londrës, Juglindjes dhe bashkimeve në Midlands, Veriperëndimores, Verilindores dhe Yorkshire, të cilat secila u zhvillua si kryesore. rajonet industriale gjatë shekullit të 19-të.
Mbretëria e Anglisë – e cila pas vitit 1535 përfshinte Uellsin – pushoi së qeni një shtet sovran më vete më 1 maj 1707, kur Aktet e Bashkimit vunë në fuqi kushtet e rënë dakord në Traktatin e Bashkimit vitin e kaluar, duke rezultuar në një bashkim politik me Mbretërinë e Skocisë për të krijuar Mbretërinë e Britanisë së Madhe.[11] Në vitin 1801, Britania e Madhe u bashkua me Mbretërinë e Irlandës (nëpërmjet një Akti tjetër të Bashkimit) për t'u bërë Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës. Në vitin 1922 Shteti i Lirë Irlandez u shkëput nga Mbretëria e Bashkuar, duke çuar në riemërtimin e kësaj të fundit në Mbretërinë e Bashkuar të Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut.
- ^ a b c UK Census (2021). "2021 Census Area Profile – England Country (E92000001)". Nomis. Office for National Statistics. Retrieved 14 August 2023.
- ^ a b "Standard Area Measurements for Administrative Areas (December 2023) in the UK". Open Geography Portal (në anglisht). Office for National Statistics. 31 maj 2024. Marrë më 7 qershor 2024.
- ^ a b "Estimates of the population for the UK, England, Wales, Scotland, and Northern Ireland". Office for National Statistics (në anglisht). 26 mars 2024. Marrë më 9 prill 2024.
- ^ "Regional gross domestic product: all ITL regions". Office for National Statistics (në anglisht). 24 prill 2024. Marrë më 15 maj 2024.
- ^ Zyra për Statistikat Kombëtare (Mbretëria e Bashkuar). "The Countries of the UK" (në anglisht). statistics.gov.uk. Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2008. Marrë më 1 shkurt 2009.
- ^ "Countries within a country" (në anglisht). number-10.gov.uk. Arkivuar nga origjinali më 9 shkurt 2008. Marrë më 1 shkurt 2009.
- ^ "ace.mmu.ac.uk" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2008. Marrë më 27 prill 2008.
- ^ Lecture 17: The Origins of the Industrial Revolution in England
- ^ BBC NEWS | Country profile: United Kingdom.
- ^ Park, Neil (24 qershor 2020). "Population estimates for UK, England and Wales, Scotland and Northern Ireland". www.ons.gov.uk (në anglisht). Office for National Statistics (United Kingdom).
- ^ Acts of Union 1707 parliament.uk.
Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>