Ateizmi

Ateizmi, në kuptimin më të gjerë, është një mungesë besimi në ekzistencën e hyjnive. Më pak gjerësisht, ateizmi është një refuzim i besimit se ekziston ndonjë hyjni. Në një kuptim edhe më të ngushtë, ateizmi është posaçërisht pozicioni se nuk ka hyjni. Ateizmi është në kontrast me teizmin, i cili në formën e tij më të përgjithshme është besimi se ekziston të paktën një hyjni.

Individët e parë që e identifikonin veten si ateistë jetuan në shekullin e 18-të gjatë Epokës së Iluminizmit. Revolucioni Francez, i njohur për "ateizmin e tij të paprecedentë", dëshmoi lëvizjen e parë të rëndësishme politike në histori që mbrojti supremacinë e arsyes njerëzore. Në vitin 1967, Shqipëria u vetëshpall si vendi i parë zyrtar ateist sipas politikës së saj të marksizmit shtetëror.

Argumentet për ateizmin variojnë nga qasjet filozofike në ato sociale dhe historike. Arsyet për të mos besuar në hyjnitë përfshijnë mungesën e provave, problemin e së keqes, argumentin nga zbulesat jokonsistente, refuzimin e koncepteve që nuk mund të falsifikohen dhe argumentin nga mosbesimi. Jo-besimtarët pretendojnë se ateizmi është një pozicion më i varfër se teizmi dhe se të gjithë lindin pa besim në hyjnitë; prandaj, ata argumentojnë se barra e provës nuk qëndron mbi ateistin për të hedhur poshtë ekzistencën e perëndive, por mbi teistin për të ofruar një arsyetim për teizmin. Edhe pse disa ateistë kanë adoptuar filozofi laike (p.sh. humanizmi laik), nuk ka asnjë ideologji apo kod sjelljeje të cilit i përmbahen të gjithë ateistët.

Meqenëse konceptet e ateizmit ndryshojnë, vlerësimet e sakta të numrit aktual të ateistëve janë të vështira. Studiuesit kanë treguar se ateizmi global mund të jetë në rënie për shkak të vendeve jofetare që kanë nivelet më të ulëta të lindjeve në botë dhe vendet fetare që kanë norma më të larta të lindjeve në përgjithësi.