Gjuha shqipe

Shqipja Gjuha Shqipe
Emri tjetër	Shqip
Shqiptimi	/ʃcip/
Flitet në	Shqipëri Kosovë Maqedoni të Veriut Mal të Zi Serbi Greqi Itali Turqia Bullgaria Kroaci
Rajoni	Ballkan, Evropë
Koha	4000 paK - sot
Folësit
Përgjithshëm	15+ milionë
Rënditja
Taksonomia
Familja gjuhësore	Indo-evropiane  •  Paleo-ballkanike
Dialektet	• Gegërishtja  • Toskërishtja  • Arbërishtja (Itali)  • Arbërishtja (Greqi)  • Labërishtja  • Çamërishtja
Shkrimi	Shkrimi latin (alfabeti shqip)
Statusi zyrtar
Zyrtare në	Shqipëri Kosovë Maqedoni të Veriut Mal të Zi
Minoritare në	Itali Kroaci Rumani Serbi
Rregullohet nga	Akademia e Shkencave e Shqipërisë • Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës
Kodet e klasifikimit
ISO 639-1	sq
ISO 639-2	alb (B) sqi (T)
ISO 639-3	sqi – kodi gjithpërfshirës Kodet individuale: aae – Arbërishtja (Itali) aat – Arbërishtja (Greqi) aln – Gegërisht als – Toskërisht
Glottolog	alba1267
Linguasphere	55-AAA-aaa — 55-AAA-ahe (25 shumëllojshmëri)
Dialektet e gjuhës shqipe. Harta nuk tregon se ku gjuha është shumicë ose pakicë.

Gjuha shqipe (ose thjesht shqipja, historikisht gjuha arbëreshe, arbërishtja ose gjuha arbërore) është gjuhë dhe degë e veçantë e familjes indo-evropiane që flitet nga rreth 15-25 milionë njerëz në botë,^[1]

Keto gjuhe kryesisht perdoret në Shqipëri, Kosovë dhe Maqedoninë e Veriut, por edhe në zona të tjera të Evropës Juglindore ku ka një popullsi shqiptare, duke përfshirë Malin e Zi dhe Luginën e Preshevës. Shqipja është gjuha zyrtare e Shqipërisë dhe Kosovës, gjuhë bashkë-zyrtare e Maqedonisë së Veriut si dhe një nga gjuhët zyrtare e Malit të Zi.

Komunitetet shekullore që flasin dialektet shqiptare mund të gjenden të shpërndara në Kroaci (Arbëreshët në Zarë), Greqi (Arbëreshët në Greqi, Çamëri dhe disa komunitete në rajonet e Maqedonisë Perëndimore dhe Trakës Perëndimore)^[2], Itali (Arbëreshët në Italinë Jugore,^[3] Sicili dhe Kalabri) si dhe në Rumani dhe Ukrainë^[4]. Ekziston poashtu edhe një diasporë e madhe shqiptare.

Shqipja, si gjuhë moderne, përfaqëson një degë më vete në familjen e gjuhëve indo-evropiane. Shkruhet me shkronja latine. Gjuha shqipe përfshin gjuhën standarde ose gjuhën e njësuar letrare shqipe, e cila u miratua në Kongresin e Drejtshkrimit të Shqipes në vitin 1972 në Tiranë, dhe të gjitha dialektet, nëndialektet e të folurat që fliten nga shqiptarët. Gjuha shqipe ka dy dialekte kryesore: gegërishten, toskërishten, dhe një kronolekt: arbërishten. Fjalori i shqipes ka huazime nga greqishtja e lashtë, si dhe një numër shumë të lartë nga latinishtja; huazimet pastaj vazhdojnë nga gjuhët sllavo-jugore, greqishtja dhe osmanishtja, si dhe nga italishtja e frëngjishtja dhe gjuhët tjera.

Aktualisht gjithnjë vijnë duke u shtuar huazimet nga anglishtja.

1. ^ Gjuha shqipe në Ethnologue (18th ed., 2015) Arbërishtja(Itali) në Ethnologue (18th ed., 2015) Arbërishtja(Greqi) në Ethnologue (18th ed., 2015) Gegërishtja në Ethnologue (18th ed., 2015) Toskërishtja në Ethnologue (18th ed., 2015)
2. ^ Euromosaic project (2006). "L'arvanite/albanais en Grèce" (Në Frangjisht). Brussels: European Commission. Marrë 2016-12-05.
3. ^ "WEB Arkiva". Arkivuar nga the original në 21 Janar 2012. Marrë 2012-01-02.
4. ^ "Robert Elsie". Gjuha Shqipe. 25 nëntor 1972. Marrë 17 Janar 2017.