Nxitimi

Në fizikë, dhe më saktësisht kinematikë, përshpejtimi është ndryshimi i shpejtësisë me kalimin e kohës. ^[1] Meqënëse shpejtësia është një vektor, ajo mund të ndryshojë në dy mënyra të : një ndryshim në modulin e saj dhe / ose një ndryshim në drejtimin e vektorit. Në një dimension, domethënë në një vijë, nxitimi tregon shkallën e ndryshimit në të cilën trupi përshpejtohet ose ngadalësohet. Megjithatë, si një madhësi vektoriale , nxitimi është gjithashtu shkalla në të cilën ndryshohet drejtimi. ^[2][3] Përshpejtimi ka dimensionet L T⁻². Në njësitë SI, nxitimi është i matur në metër për sekondë katror (m/s²).

Në gjuhën e përditshme, fjala nxitim zakonisht përdoret për një rritje të ( modulit të shpejtësisë), një zvogëlim i shpejtësisë quhet ngadalësim. Në fizikë, një ndryshim në drejtimin e shpejtësisë konsiderohet gjithashtu si një përshpejtim: për lëvizjen rrotulluese, ndryshimi në drejtimin e shpejtësisë rezulton në nxitimin centripetal (në drejtim të qendrës), ku si shkalla e ndryshimit të modulit të shpejtësisë jepet nga nxitim tangjencial .

Në mekanikës klasike, për një trup me masë konstante, përshpejtimi i trupit është proporcional me forcën rezultante që vepron mbi të (Shikoni Ligjin e dytë të Njutonit):

${\displaystyle \mathbf {F} =m\mathbf {a} \quad \to \quad \mathbf {a} =\mathbf {F} /m}$

ku F është forca rezultante që vepron mbi trupin, m është masa e trupit, dhe a është nxitimi i saj.

1. ^ Crew, Henry (2008). The Principles of Mechanics. BiblioBazaar, LLC. fq. 43. ISBN 0559368712. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
2. ^ Bondi, Hermann (1980). Relativity and Common Sense. Courier Dover Publications. fq. 3. ISBN 0486240215. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
3. ^ Lehrman, Robert L. (1998). Physics the Easy Way. Barron's Educational Series. fq. 27. ISBN 0764102362. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)