Pakistani

Republika Islame e Pakistanit اسلامی جمہوریہ پاكستان (Urdu) Islāmī Jumhūriyah Pākistān[1]
Flamuri Emblema shtetërore (Stema)
Parimi: Īmān, Ittihād, Nazam ایمان، اتحاد، نظم "Besim, Bashkim, Disipinë"[2]
Himni: Qaumī Tarānah قَومی ترانہ "THimni Kombëtar"
Toka e kontrolluar nga Pakistani e shfaqur me jeshile të errët; toka e pretenduar por e pa kontrolluar e treguar me gjelbër të hapur
Kryeqyteti	Islamabad
Qyteti më i madh	Karachi
Gjuhët zyrtare	Urdu Anglisht
Gjuhët e njohura kombëtare	Urdu[3]
Gjuhët e njohura rajonale	Gjuhët provinciale Pashto Punxhabi Sindisht
Gjuhët e tjerë	Mbi 77 gjuhë[4]
Grupet etnike (2017[a])	38.78% Punjabis 18.24% Pashtunë 14.57% Sindë 12.19% Saraikë 7.08% Muhaxhir 3.02% Balochs 1.24% Brahuis 4.88% të tjera
Besimi	96.5% Islami (zyrtare)[7] 2.1% Hinduizmi 1.3% Krishterimi 0.1% të tjerë
Nofka	Pakistanezë
Qeveria
Lloji i qeverisjes	Republika parlamentare federale islame
• Presidenti	Arif Alvi
• Kryeministri	Shehbaz Sharif
• Kryetar i Senatit	Sadiq Sanjrani
• Kryetar i Asamblesë Kombëtare	Raja Pervaiz Ashraf
• Shefi i Drejtësisë	Umar Ata Bandial
Kuvendi	Parlamenti
• Dhoma e sipërme	Senati
• Dhoma e ulët	Asambleja Kombëtare
Pavarësia  nga Mbretëria e Bashkuar
• Deklarata	23 mars 1940
• Pavarësia	14 gusht 1947
• Statusi i dominimit përfundoi	23 mars 1956
• Territori lindor tërhiqet	26 mars 1971
• Kushtetuta e tanishme	14 August 1973
Sipërfaqja
• Gjithsej	881,913 km2 (340,509 sq mi)[b][9] (33-të)
• Ujë (%)	2.86
Popullsia
• Përllogaritje 2022	242,923,845[10] (5th)
• Dendësia	244.4/km2 (633.0/sq mi) (56th)
Ekonomia
PBB (PFB)	Përllogaritje 2022
• Gjithsej	$1.512 trillion[11] (23-të)
• Për kokë banori	$6,662[11] (168th)
PBB (zyrtare)	Përllogaritje 2022
• Gjithsej	$376.493 billion[12] (42-të)
• Për kokë banori	$1,658[11] (177th)
Monedha	Rupee pakistaneze (₨) (PKR)
Të dhëna të tjera
Gini (2018)	31.6[13] i mesëm
IZHNJ (2022)	0.544[14] i ulët · 161st
Zona kohore	UTC+05:00 (PKT)
	Daylight saving time is not observed
Ana e drejtimit të makinës	majtas[15]
Prefiksi telefonik	+92
Kodi ISO 3166	PK
Kodi i internetit TLD	.pk پاکستان.

Pakistani (Urdu پَاکِسْتَان), zyrtarisht Republika Islame e Pakistanit (اِسْلامی جَمْہُورِیَہ پَاکِسْتَان) është një shtet në Azinë Jugore, me prirje terroriste. Është vendi i pestë më i populluar në botë, me një popullsi prej gati 243 milionë banorësh, dhe ka popullsinë e dytë më të madhe muslimane në botë, menjëherë pas Indonezisë.^[16] Islamabad është kryeqyteti i vendit, ndërsa Karaçi është qyteti më i madh dhe qendra financiare e tij, e ndjekur nga Lahore dhe Faisalabad. Pakistani është vendi i 33-të më i madh në botë për nga sipërfaqja dhe i dyti më i madhi në Azinë Jugore, që përfshin 881,913 kilometra katrorë. Ajo ka një vijë bregdetare prej 1,046 kilometrash përgjatë Detit Arabik dhe Gjirit të Omanit në jug, dhe kufizohet me Indinë në lindje, Afganistanin në perëndim, Iranin në jugperëndim dhe Kinën në verilindje. Ajo ndahet ngushtë nga Taxhikistani nga Korridori Wakhan i Afganistanit në veri, dhe gjithashtu ndan një kufi detar me Omanin.

Pakistani është vendi i disa kulturave të lashta, duke përfshirë vendin neolitik 8,500-vjeçar të Mehrgarh në Baloçistan,^[17] qytetërimi i Luginës së Indus të Epokës së Bronzit, më i shtrirë nga qytetërimet e Afro-Eurazisë,^[18][19] dhe qytetërimi i lashtë Gandhara.^[20] Rajonet që përbëjnë shtetin modern të Pakistanit ishin mbretëria e perandorive dhe dinastive të shumta, duke përfshirë Akaemenide, Maurya, Kushan, Gupta;^[21] Kalifati Emevi në rajonet e tij jugore, Samma, Hindu Shahis, Shah Miris, Ghaznavidët, Sulltanati Delhi, Mogulët,^[22] dhe së fundmi, Raj Britanik nga viti 1858 deri më 1947.

1. ^ Minahan, James (2009). The Complete Guide to National Symbols and Emblems [2 volumes] (në anglisht). ABC-CLIO. fq. 141. ISBN 978-0-313-34497-8.
2. ^ "The State Emblem" (në anglisht). Ministry of Information and Broadcasting, Government of Pakistan. Arkivuar nga origjinali më 1 korrik 2007. Marrë më 18 dhjetor 2013.
3. ^ "Article: 251 National language" (në anglisht). Marrë më 23 korrik 2018.
4. ^ Ethnologue 2022.
5. ^ "Pakistan's population is 207.68m, shows 2017 census result" (në anglisht). 19 maj 2021.
6. ^ "TABLE 11 – POPULATION BY MOTHER TONGUE, SEX AND RURAL/ URBAN" (PDF). www.pbs.gov.pk (në anglisht). Pakistan Bureau of Statistics. 2021. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 9 prill 2022. Marrë më 12 maj 2022.
7. ^ Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajtura Article_2
8. ^ "Pakistan statistics" (në anglisht). Geohive. Arkivuar nga origjinali më 6 prill 2013. Marrë më 20 prill 2013.
9. ^ "Where is Pakistan?". worldatlas.com (në anglisht). 24 shkurt 2021.
10. ^ "Pakistan" (në anglisht). The World Factbook. Marrë më 24 shtator 2022.
11. ^ ^{a b c} "World Economic Outlook database: April 2022" (në anglisht). IMF. Marrë më 26 maj 2022.
12. ^ Report for Selected Countries and Subjects
13. ^ "Gini Index" (në anglisht). World Bank. Marrë më 12 gusht 2021.
14. ^ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (në anglisht). Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillimin. 8 shtator 2022. Marrë më 8 shtator 2022.
15. ^ Loureiro, Miguel (28 korrik 2005). "Driving—the good, the bad and the ugly". Daily Times (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 10 janar 2012. Marrë më 6 shkurt 2014.
16. ^ "Population by Country-CIA World Factbook" (në anglisht). The World Factbook. Marrë më 26 maj 2022.
17. ^ Coningham, Robin; Young, Ruth (2015), The Archaeology of South Asia: From the Indus to Asoka, c. 6500 BCE – 200 CE (në anglisht), Cambridge University Press Quote: ""Mehrgarh remains one of the key sites in South Asia because it has provided the earliest known undisputed evidence for farming and pastoral communities in the region, and its plant and animal material provide clear evidence for the ongoing manipulation, and domestication, of certain species. Perhaps most importantly in a South Asian context, the role played by zebu makes this a distinctive, localised development, with a character completely different from other parts of the world. Finally, the longevity of the site, and its articulation with the neighbouring site of Nausharo (c. 2800—2000 BCE), provides a very clear continuity from South Asia's first farming villages to the emergence of its first cities (Jarrige, 1984)."
18. ^ Wright 2009, ff. 1–2:Quote: "The Indus civilisation is one of three in the 'Ancient East' that, along with Mesopotamia and Pharaonic Egypt, was a cradle of early civilisation in the Old World (Childe, 1950). Mesopotamia and Egypt were longer lived, but coexisted with Indus civilisation during its florescence between 2600 and 1900 B.C. Of the three, the Indus was the most expansive, extending from today's northeast Afghanistan to Pakistan and India."
19. ^ Allchin, Bridget; Allchin, Raymond (1982), The Rise of Civilization in India and Pakistan (në anglisht), Cambridge University Press, fq. 81131, ISBN 978-0-521-28550-6, During the second half of the fourth and early part of the third millennium B.C., a new development begins to become apparent in the greater Indus system, which we can now see to be a formative stage underlying the Mature Indus of the middle and late third millennium. This development seems to have involved the whole Indus system, and to a lesser extent the Indo-Iranian borderlands to its west, but largely left untouched the subcontinent east of the Indus system.
20. ^ Badian, Ernst (1987), "Alexander at Peucelaotis", The Classical Quarterly (në anglisht), 37 (1): 117–128, doi:10.1017/S0009838800031712, JSTOR 639350, S2CID 246878679
21. ^ Wynbrandt, James (2009). A Brief History of Pakistan (në anglisht). Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-6184-6.
22. ^ Spuler, Bertold (1969). The Muslim World: a Historical Survey (në anglisht). Leiden, Netherlands: E.J. Brill. ISBN 90-04-02104-3.

Gabim referencash: Etiketat <ref> ekzistojnë për një grup të quajtur "lower-alpha", por nuk u gjet etiketa korresponduese <references group="lower-alpha"/>