Varshava
Warszawa (Polonisht) | |
---|---|
Qytet | |
Nofka(t): Parisi i Veriut, Qyteti Feniks[1] | |
Parimet: Semper invicta (Latin "Gjithnjë e pamposhtur") | |
Koordinatat: 52°13′48″N 21°00′40″E / 52.23000°N 21.01111°E | |
Shteti | Polonia |
Voivodeship | Masovia |
Qarku | Qark qytet |
Themelimi | Shekulli i 13-të |
E drejta e qytetit | 1323 |
Qeveria | |
• Kryetari | Rafał Trzaskowski (PO) |
Sipërfaqja | |
• Qytet | 517,24 km2 (199,71 sq mi) |
• Metro | 6.100,43 km2 (2.355,39 sq mi) |
Lartësia mbidetare | 78–116 m (328 ft) |
Popullsia (31 dhjetor 2020) | |
• Qytet | 1.794.166 Increase |
• Dendësia | 3.460/km2 (9.000/sq mi) |
• Metro | 3.100.844 |
• Dendësia metro | 509,1/km2 (1.319/sq mi) |
Zona kohore | UTC+1 (CET) |
• Verës (DST) | UTC+2 (CEST) |
Postal code | 00-001 to 04–999 |
Prefiksi | +48 22 |
Faqja zyrtare | um |
Varshava (Polonisht: Warszawa) zyrtarisht Kryeqyteti i Varshavës (polonisht: Miasto stołeczne Warszawa, shkurt: m.st. Warszawa) është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Polonisë. Metropoli qëndron në lumin Visla në Poloninë lindore-qendrore dhe popullsia e tij vlerësohet zyrtarisht në 1.8 milion banorë brenda një zone më të madhe metropolitane prej 3.1 milion banorësh, gjë që e bën Varshavën kryeqytetin e 7-të më të populluar në Bashkimin Evropian. Sipërfaqja e qytetit është 517 km2 dhe përfshin 18 bashki, ndërsa zona metropolitane mbulon 6,100 km2.[2] Varshava është një qytet global alfa-,[3] një qendër kryesore kulturore, politike dhe ekonomike dhe selia e qeverisë së vendit. Qyteti i tij i Vjetër historik u përcaktua si një Vend i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.
Varshava e ka origjinën e saj në një qytet të vogël peshkimi në Masovia. Qyteti u bë i njohur në fund të shekullit të 16-të, kur Sigismund III vendosi të zhvendoste kryeqytetin polak dhe oborrin e tij mbretëror nga Krakov. Varshava shërbeu si kryeqyteti de fakto i Komonuelthit Polako-Lituanez deri në 1795, dhe më pas si selia e Dukatit të Varshavës të Napoleonit. Shekulli i 19-të dhe revolucioni i tij industrial sollën një bum demografik që e bëri atë një nga qytetet më të mëdha dhe më të dendura të populluara në Evropë. E njohur atëherë për arkitekturën dhe bulevardet e saj elegante, Varshava u bombardua dhe u rrethua në fillim të Luftës së Dytë Botërore në 1939. Pjesa më e madhe e qytetit historik u shkatërrua dhe popullsia e tij e larmishme u shkatërrua nga Kryengritja e Getos në 1943, Kryengritja e Varshavës në 1944 dhe rrafshimi sistematik.