Kakaisaran Romawi

Pikeun kagunaan séjén, tempo Kakaisaran Romawi (disambiguasi).

Kakaisaran Romawi Senatus PopulusQue Romanus (SPQR) "Sénat jeung Rahayat Roma" [nb 1]
Kakaisaran
← 27 SM–476/1453 M →   →
Vexillum kalawan aquila sarta inisial kanagaraan Romawi
Kakawasaan maksimum Kakaisaran Romawi dina 117 M.[1]
Ibu kota	Roma nyaéta ibu kota pulitis nepi ka 286 M Aya sababaraha puseur pulitis nalika Katétraan samentawis Roma tetep jadi ibu kota nominal, budaya, jeung idéologis. Konstantin ngadegkeun sarta ngawangun ulang kota Konstantinopel salaku ibu kota kakaisaran nu anyar dina 330.[2] Mediolanum (Milan) mangrupa batur gawéna nalika babagian Wétan/Kulon ningkat remenna. Pangadilan kakaisaran kulon teras dipindahkeun ka Ravenna.
Basa	Latin, Yunani
Pamaréntahan	Otokrasi
Kaisar
- 27 SM – 14 M	Augustus
- 378–395	Theodosius I
- 475–476 / 1449–1453	Romulus Augustus / Konstantin XI
Badan législatif	Sénat Romawi
Jaman	Kuna klasik
- Patempuran Actium	2 Séptémber 31 SM
- Octavia nyatakeun Augustus	27 SM
- Diocletian misahkeun adminstrasi kakaisaran antawsi Wétan jeung Kulon	285
- Konstantin nu Ageung ngadegkeun Konstantinopel salaku ibu kota kakaisaran nu anyar	330
- Pupusna Theodosius nu Ageung, diteraskeun ku dibagina kakaisaran kana wétan jeung kulon	395
- Turunna Kaisar Kulon Romulus Augustus/Labuhna Konstantinopel *	476/1453 M
Aréa
- 25 SM[3][4]	2.750.000 km2 (1.061.781 mil pasagi)
- 50[3]	4.200.000 km2 (1.621.629 mil pasagi)
- 117[3]	6.500.000 km2 (2.509.664 mil pasagi)
- 390 [3]	4.400.000 km2 (1.698.849 mil pasagi)
Populasi
- Perkiraan 25 SM[3][4]	56.800.000
Kapadetan	20,7 /km2  (53,5 /mil pasagi)
- Perkiraan  117[3]	88.000.000
Kapadetan	13,5 /km2  (35,1 /sq mi)
Mata uang	(a) 27 SM – 212 M: 1 emas aureus (1/40 lb. emas, dirobah ka 1/50 lb. dina 212) = 25 pérak denarii = 100 perunggu sesterces = 400 tambaga asses. (b) 294–312: 1 emas aureus solidus (1/60 lb. emas) = 10 pérak argentei = 40 perunggu folles = 1.000 logam nu diturunkeun denarii (c) 312 ka hareup: 1 emas solidus (1/72 lb.) = 24 pérak siliquae = 180 perunggu folles
Ayeuna bagian ti	Tingali artikel
* Kajadia-kajadian ieu nandaan ahirna Kakaisaran Romawi Kulon (286–476)[5] jeung Kakaisaran Romawi Wétan (330–1453).

Kakaisaran Romawi (Latin: Imperium Romanum) nyaéta jaman pasca-Républik ti peradaban Romawi kuna, dicirian ku wangun pamaréntahan otokrasi sarta kakawasaan wewengkon nu lega di Éropa jeung sadeukeuteun Méditérania.^[6]

Dina ahir abad ka-3 Maséhi, Diocletian ngadegkeun sarta mraktékkeun babagian kakawasaan antawis 4 kaisar (kawanoh salaku katétraan) sangkan leuwih alus ngamankeun wewengkonna nu lega, ngahirkeun Krisis Abad KAtilu. Nalika dékade sanggeusna, Kakaisaran remen dibagi kana poros Wétan/Kulon. Sanggeus pupusna Theodosius I dina 395, kakaisaran dibagi pikeun nu pangahirna.^[7]

Kakaisaran Romawi Kulon ngahir dina 476 basa Romulus Augustus dipaksa turn tahta pikeun raja perang Jérmanik, Odoacer.^[8] Romawi Wétan atanapi Kakaisaran Bizantium ngahir dina 1453 nalika pupusna Konstantin XI sarta labuhna Konstantinopel ka Mehmed II, pamingpin Turki Ottoman.^[9]

Salah ngutip: Ditemukan tag <ref> untuk kelompok bernama "nb", tapi tidak ditemukan tag <references group="nb"/> yang berkaitan

1. ↑ Bennett, J. Trajan: Optimus Princeps. 1997. Fig. 1
2. ↑ Konstantin I (306–337 M) ku Hans A. Pohlsander. De Imperatoribus Romanis. Written 2004-1-8. Retrieved 2007-3-20.
3. ↑ ^{a b c d} Taagepera, Rein (1979). "Size and Duration of Empires: Growth-Decline Curves, 600 B.C. to 600 A.D.". Social Science History (Duke University Press) 3 (3/4): 125. doi:10.2307/1170959. JSTOR 1170959. 
4. ↑ John D. Durand, Historical Estimates of World Population: An Evaluation, 1977, pp. 253–296.
5. ↑ "Roman Empire – Britannica Online Encyclopedia". www.britannica.com. Diakses tanggal 2008-07-09. 
6. ↑ "Roman Empire", Microsoft Encarta Online Encyclopedia 2008
7. ↑ Chester G. Starr, A History of the Ancient World, Second Edition. Oxford University Press, 1974. pp. 670–678.
8. ↑ Isaac Asimov. Asimov's Chronology of the World. Harper Collins, 1989. p. 110.
9. ↑ Asimov, p. 198.