Kiiraqw

Kiiraqw ni mojawapo kati ya lugha za Kiafrika-Kiasia. Kufuatana na uainishaji wa lugha kwa ndani zaidi, Kiiraqw iko katika kundi la lugha za Kikushi.

Inatumika na kuzungumzwa hasa na kabila la Wairaqw kaskazini mwa Tanzania kutokana na kuwepo kwao katika mkoa wa Manyara na mkoa wa Arusha kama wenyeji wa karne nyingi.

Baadhi ya watu husema Kiiraqw ni sawa na "Kimbulu", kumbe siyo. Hakuna lugha inayoitwa Kimbulu. Mbulu ni jina la wilaya ambayo ina idadi kubwa ya Wairaqw kuliko eneo lingine lolote nchini Tanzania. Lakini ikumbukwe kuwa Mbulu si eneo pekee wanakopatikana Wairaqw, kitu ambacho kingesababisha watu wengine kuita lugha ya Kiiraqw kuwa Kimbulu.

Mwaka 2001 idadi ya wasemaji wa Kiiraqw ilihesabiwa kuwa watu 462,000. Kwa sasa wanakadiriwa kuwa milioni 1 hivi.

Kiiraqw, kama moja ya lugha zinazozungumzwa nchini Tanzania, ni lugha ambayo haina ufanano wa aina yoyote na lugha za Kibantu kama Kiswahili, Kisukuma, Kingoni, Kinyakyusa n.k.

Vitenzi katika lugha za Kibantu vimeishia na irabu, jambo ambalo ni tofauti kabisa katika lughà ya Kiiraqw ambapo vitenzi vyake vyote vinaishia na konsonanti. Mifano: neno "nenda" Kwa Kiiraqw ni "tlaw", "kula" ni "ãyiim", Lima ni "dosl"

Pamoja na utangulizi huo, utafiti wa kina unapaswa kufanyika ili kuielewa vizuri lugha hiyo na kuja na matokeo makubwa zaidi