Kipato

Kipato (kutoka kitenzi "kupata"; kwa Kiingereza: income) ni kitu chochote anachopata au malipo anayopewa mtu baada ya kufanya kazi fulani.

Ni lazima kila mmoja awe na kipato chake, haijalishi ni kiasi gani, tena kipato cha mtu ni siri yake mwenyewe.

Hata hivyo watafiti wanajitahidi kujua pato la taifa zima na wastani wa wananchi wake ili kuratibu uchumi n.k.

Kipato ni ngumu kufafanuliwa kwa dhana na ufafanuzi unaweza kuwa tofauti katika nyanja mbalimbali. Kwa mfano, mapato ya mtu kwa maana ya kiuchumi yanaweza kuwa tofauti na mapato yao kama yanavyofafanuliwa na sheria.

Ufafanuzi muhimu sana wa mapato ni mapato ya Haig-Simons, ambayo hufafanua mapato kama Matumizi + Mabadiliko katika thamani halisi na hutumiwa sana katika uchumi.

Kwa kaya na watu binafsi nchini Marekani, mapato yanafafanuliwa na sheria ya ushuru kama jumla ambayo inajumuisha mshahara wowote, mshahara, faida, malipo ya riba, kodi, au aina nyingine yoyote ya mapato yaliyopokelewa katika mwaka wa kalenda. Mapato ya hiari mara nyingi hufafanuliwa kama mapato ya jumla ukiondoa kodi na makato mengine (kwa mfano, michango ya lazima ya pensheni), na hutumiwa sana kama msingi wa kulinganisha ustawi wa walipa kodi.

Katika nyanja ya uchumi wa umma, dhana inaweza kujumuisha mkusanyiko wa uwezo wa matumizi ya kifedha na yasiyo ya kifedha, na ile ya kwanza (kifedha) ikitumika kama mwakilishi wa mapato ya jumla.

Kwa kampuni, mapato ya jumla yanaweza kufafanuliwa kama jumla ya mapato yote ukiondoa gharama ya bidhaa zinazouzwa. Mapato halisi yanatoa gharama: mapato halisi ni sawa na mapato ukiondoa gharama ya bidhaa zinazouzwa, gharama, uchakavu, riba, na kodi.