Kasaysayan ng mundo

Para sa kasaysayan ng planetang Daigdig, tingnan ang Kasaysayan ng Daigdig.

Ang kasaysayan ng mundo, sa popular na salita, ay naglalarawan sa kasaysayan ng tao, mula sa paglitaw ng Homo sapiens hanggang sa kasalukuyan na nadetermina mula sa mga nakasulat na talâ. Kung kaya't tinatawag din itong kasaysayan ng tao o kasaysayang pantao, na sa madalíng sabi ay ang kasaysayan ng tao magmula sa pinakamaagang mga kapanahunan hanggang sa kasalukuyan, sa lahat ng mga pook sa ibabaw ng Mundo, na nagsisimula sa Panahong Paleolitiko. Hindi kasáma rito ang hindi pantaong likas na kasaysayan at kasaysayang heolohikal, maliban na lámang dahil sa may kahalagahan ang pagkaapekto ng likás na mundo sa búhay ng mga tao. Kabílang sa kasaysayan ng mundo ang pag-aaral ng nakasulat na mga talâ o rekord, magmula sinaunang panahon pasulong, pati ang karagdagang kaalamang nakamit magmula sa iba pang mga mapagkukunan, katulad ng arkeolohiya. Ang sinaunang naitalang kasaysayan[1] ay nagsisimula sa pagkaimbento, na hiwa-hiwalay ang pagsisimula sa ilang mga lugar sa Mundo, ng pagsusulat, na lumikha sa imprastraktura (saligan at pamamamaraan) para sa nagtatagal at tumpak na paglilipat o transmisyon ng mga alaala, at sa ganitong paraan pati na ang pagpapakalat at paglaki ng kaalaman.[2][3] Subalit, ang mga ugat ng kabihasnan ay umaabot na pabalik sa kapanahunan bago pa ang pagsusulat — ang prehistorya (panahon bago ang nakasulat na kasaysayan) ng sangkatauhan.

  1. Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [atbp.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences ...)
  2. Ayon kay David Diringer ("Writing", Encyclopedia Americana, edisyon ng 1986, bolyum 29, p. 558), "Writing gives permanence to men's knowledge and enables them to communicate over great distances.... The complex society of a higher civilization would be impossible without the art of writing." o "Ang pagsusulat ay nagbibigay ng pamamalagi (pananatili) ng kaalaaman ng tao at nagbibigay sa kanila ng kakayahang makipag-ugnayan nang talagang malayuan... Ang lipunang masalimuot ng isang mas mataas na kabihasnan ay hindi maaaring mangyari kapag wala ang sining pagsusulat."
  3. Webster, H. (1921). World history. Boston: D.C. Heath. Page 27.

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Nelliwinne