Triasiko

Triasiko
251.902 ± 0.024 – 201.36 ± 0.17 milyong taon ang nakakalipas PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Ang mundo ca. 200 milyong taon ang nakakalipas
Kronolohiya
−255 — – −250 — – −245 — – −240 — – −235 — – −230 — – −225 — – −220 — – −215 — – −210 — – −205 — – −200 — Pz Mesozoic Permiyano Triassic Hurasiko Ear Middle Late Olenekian Induan Anisian Ladinian Carnian Norian Rhaetian         ← Permian-Triassic extinction event ← Smithian-Spathian boundary extinction[1] ← Carnian pluvial episode ← Full recovery of woody trees[2] ← Coals return[3] ← Scleractinian corals & calcified sponges[4] ← Triassic–Jurassic extinction event ← Manicouagan impact Subdivision of the Triassic according to the ICS, as of 2021.[5] Vertical axis scale: millions of years ago.
Etimolohiya
Pormal	Formal
Impormasyon sa paggamit
Celestial body	Daigdig
Paggamit panrehiyon	Global (ICS)
Ginamit na iskala ng panahon	ICS Time Scale
Kahulugan
Yunit kronolohikal	Period
Yunit stratigrapiko	System
Pormal na time span	Formal
Kahulugan ng mababang hangganan	First appearance of the conodont Hindeodus parvus
Lower boundary GSSP	Meishan, Zhejiang, China 31°04′47″N 119°42′21″E / 31.0798°N 119.7058°E / 31.0798; 119.7058
GSSP ratified	2001[6]
Upper boundary definition	First appearance of the ammonite Psiloceras spelae tirolicum
Upper boundary GSSP	Kuhjoch section, Karwendel mountains, Northern Calcareous Alps, Austria 47°29′02″N 11°31′50″E / 47.4839°N 11.5306°E / 47.4839; 11.5306
GSSP ratified	2010[7]

Ang Triassic ay isang panahong heolohiko na sumasaklaw mula 251.902 milyong taon ang nakalilipas hanggang 201.3 milyong taon ang nakalilipas. Ito ang unang panahon ng erang Mesozoiko at nasa pagitan ng mga panahong Permian at Jurassic. Ang parehong simula at huli nang panahong ito ay minarkahan ng malaking mga pangyayaring ekstinksiyon. Ang Triassic (Triassic) ay pinangalanan noong 1834 ni Friedrich Von Alberti sa tatlong mga natatanging mga patong ng bato na natagpuan sa buong Alemanya at mga kamang pula ng hilagang kanlurang Europa, na tinatakpan ng chalk na sinundan ng mga itim na shale na tinatawag na mga 'Trias'. Ang panahong ito ay nagsimula kasunod ng pangyayariang ekstinksiyon na Permian-Triasiko na nag-iwan sa biospero ng daigdig na ubos. Umabot sa gitna ng panahong ito upang mapabalik ng buhay ang dati nitong dibersidad. Ang mga therapsido at mga arkosauro ang mga pangunahing bertebratang pang-lupain sa panahong ito. Ang isang espesyalisadong subgrupo ng mga arkosauro na mga dinosauro ay unang lumitaw sa gitnang Triassic ngunit hindi nanaig hanggang sa sumunod na panahong Jurassic.^[8] Ang unang totoong mga mamalya ay nag-ebolb rin sa panahong ito gayundin ang mga unang lumilipad na mga bertebrato na mga ptesauro. Ang malawak na superkontinenteng Pangaea ay umiral hanggang sa gitnang Triassic kung saan pagkatapos nito ay unti unti nahiwalay sa dalawang mga masa ng lupain na Laurasia at hilaga at Gondwana sa timog. Ang pandaigdigang klima sa panahong ito ay halos mainit at tuyo na ang mga disyerto ay sumasaklaw sa karamihan ng loob ng Pangaea. Gayunpaman, ang klima ay lumipat at naging mas mahalumigmig habang ang Pangaea ay nagsimulang mahiwalay. Ang huli nang panahong ito ay minarkahan ng isa pang na lumipol sa maraming mga pangkat at pumayag sa mga dinosauro na manaig sa panahong Hurassiko.

1. ↑ Widmann, Philipp; Bucher, Hugo; Leu, Marc; atbp. (2020). "Dynamics of the Largest Carbon Isotope Excursion During the Early Triassic Biotic Recovery". Frontiers in Earth Science. 8 (196): 196. Bibcode:2020FrEaS...8..196W. doi:10.3389/feart.2020.00196.
2. ↑ McElwain, J. C.; Punyasena, S. W. (2007). "Mass extinction events and the plant fossil record". Trends in Ecology & Evolution. 22 (10): 548–557. doi:10.1016/j.tree.2007.09.003. PMID 17919771.
3. ↑ Retallack, G. J.; Veevers, J.; Morante, R. (1996). "Global coal gap between Permian–Triassic extinctions and middle Triassic recovery of peat forming plants". GSA Bulletin. 108 (2): 195–207. Bibcode:1996GSAB..108..195R. doi:10.1130/0016-7606(1996)108<0195:GCGBPT>2.3.CO;2. Nakuha noong 2007-09-29.
4. ↑ Payne, J. L.; Lehrmann, D. J.; Wei, J.; Orchard, M. J.; Schrag, D. P.; Knoll, A. H. (2004). "Large Perturbations of the Carbon Cycle During Recovery from the End-Permian Extinction". Science. 305 (5683): 506–9. Bibcode:2004Sci...305..506P. doi:10.1126/science.1097023. PMID 15273391. S2CID 35498132.
5. ↑ Ogg, James G.; Ogg, Gabi M.; Gradstein, Felix M. (2016). "Triassic". A Concise Geologic Time Scale: 2016. Elsevier. pp. 133–149. ISBN 978-0-444-63771-0.
6. ↑ Hongfu, Yin; Kexin, Zhang; Jinnan, Tong; Zunyi, Yang; Shunbao, Wu (June 2001). "The Global Stratotype Section and Point (GSSP) of the Permian-Triassic Boundary" (PDF). Episodes. 24 (2): 102–14. doi:10.18814/epiiugs/2001/v24i2/004. Nakuha noong 8 December 2020.
7. ↑ Hillebrandt, A.v.; Krystyn, L.; Kürschner, W. M.; atbp. (September 2013). "The Global Stratotype Sections and Point (GSSP) for the base of the Jurassic System at Kuhjoch (Karwendel Mountains, Northern Calcareous Alps, Tyrol, Austria)". Episodes. 36 (3): 162–98. CiteSeerX 10.1.1.736.9905. doi:10.18814/epiiugs/2013/v36i3/001. Nakuha noong 12 December 2020.
8. ↑ Brusatte, S. L.; Benton, M. J.; Ruta, M.; Lloyd, G. T. (2008-09-12). "Superiority, Competition, and Opportunism in the Evolutionary Radiation of Dinosaurs" (PDF). Science. 321 (5895): 1485–1488. Bibcode:2008Sci...321.1485B. doi:10.1126/science.1161833. Inarkibo mula sa orihinal (PDF) noong 2014-06-24. Nakuha noong 2012-01-14.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)