Tripoli

Tripoli طرابلس
lungsod, daungang lungsod, municipality of Libya, big city, national capital
Eskudo de armas
Mga koordinado: 32°52′31″N 13°11′15″E / 32.87519°N 13.18746°E / 32.87519; 13.18746
Bansa	Libya
Lokasyon	Libya
Itinatag	7th dantaon BCE (Huliyano)
Lawak
• Kabuuan	3,127 km2 (1,207 milya kuwadrado)
Populasyon  (1 Enero 2020)[1]
• Kabuuan	1,293,016
• Kapal	410/km2 (1,100/milya kuwadrado)
Sona ng oras	UTC+02:00
Wika	Wikang Arabe
Websayt	http://www.tripoli.info

Ang Tripoli ( /ˈtrɪpəli/;^[2] Arabe: طرابلس الغرب‎, romanisado: Ṭarābulus al-Gharb, lit. 'Kanluraning Tripoli')^[3] ay ang kabisera at pinakamalaking lungsod ng bansang Libya, na may isang populasyon ng mga 1.18 milyong tao noong 2019.^[4] Ang lungsod ay nasa hilagang-kanluran ng Libya sa gilid ng Sahara, nasa isang punto ng mabatong lupain na nag-iinat sa Dagat Mediteraneo at hinuhubog ang isang look. Sumasaklaw ng puwerto ng Tripoli at ang pinakamalaking sentro ng komersyo at pagmamanupaktura sa bansa, at saka sumasaklaw ng Unibersidad ng Tripoli. Ang malawak na kuwartel ng Bab al-Azizia (Arabe: باب العزيزية‎, romanisado: Bāb al ‘Azīzīyah, lit. na  'Marilag na Tarangkahan'), na sumasaklaw ng dating ari-ariang pangpamilya ni Muammar Gaddafi, ay din nasa lungsod. Lalo naghari ang Kolonel Gaddafi ng lungsod mula sa kaniyang tahanan sa itong kuwartel.

Itinayo ang Tripoli noong ika-7 dantaon BC ng mga taga-Phoenicia, kung sinu-sino ibinigay ang pangalang Oyat (Padron:Lang-xpu, Wyʿt)^[5][6], bago nilipatan sa mga Griyegong pinuno ng Sirenaika, kung sinu-sino muling pinangalanan ang lungsod bilang Oea (Griyego: Ὀία, Oía).^[7] Dahil sa matagal na kasaysayan ng lungsod, may mararaming sityo na may arkeolohikong kahalagahan nasa Tripoli. Ang terminong Tripoli ay din maaaring tukuyin ang sha'biyah (pinakamataas na antas ng administratibong dibisyon sa sistemang Libyano, Arabe: شعبية‎, romanisado: šaʿbiyya), ang Distrito ng Tripoli (Arabe: طرابلس عروس البحر‎, romanisado: Aros Al baher Ṭarābulus).

1. ↑ https://citypopulation.de/en/libya/.
2. ↑ Jones, Daniel (2003) [1917], Peter Roach; James Hartmann; Jane Setter (mga pat.), English Pronouncing Dictionary (sa wikang Ingles), Cambridge University Press, ISBN 3-12-539683-2
3. ↑ "Tripoli - History, Geography, & Facts". Encyclopedia Britannica (sa wikang Ingles). 2020-03-26. Nakuha noong 2022-09-30., Van Donzel, E.J. (1994). Islamic Desk Reference (sa wikang Ingles). E.J. Brill. ISBN 978-90-04-09738-4. Nakuha noong 2022-09-30., Great Britain. Admiralty (1920). A Handbook of Libya. I.D. 1162 (sa wikang Ingles). H.M. Stationery Office. p. 134.
4. ↑ "Major Urban Areas – Population". The World Factbook (sa wikang Ingles). Central Intelligence Agency. Inarkibo mula sa orihinal noong 9 January 2019.
5. ↑ Anthony R. Birley (2002). Septimus Severus (sa wikang Ingles). Routledge. p. 2. ISBN 978-1-13470746-1.
6. ↑ Mansour Ghaki (2015), "Toponymie et Onomastique Libyques: L'Apport de l'Écriture Punique/Néopunique", La Lingua nella Vita e la Vita della Lingua: Itinerari e Percorsi degli Studi Berberi, Studi Africanistici: Quaderni di Studi Berberi e Libico-Berberi (sa wikang Pranses), bol. No. 4, Naples: Unior, pp. 65–71, ISBN 978-88-6719-125-3 {{citation}}: |volume= has extra text (tulong)
7. ↑ Daniel J. Hopkins (1997). Merriam-Webster's Geographical Dictionary (Index) (sa wikang Ingles). Merriam-Webster. ISBN 0-87779-546-0.