Alvarez hipotezi

Alvarez hipotezi, Kretase-Paleojen yok oluşu sırasında, kuş olmayan dinozorların ve diğer birçok canlının kitlesel yok oluşunun, Dünya üzerindeki büyük bir asteroidin çarpmasından kaynaklandığını öne sürüyor. 2013'ten önce, bu olayın genellikle yaklaşık 65 milyon yıl önce gerçekleştiği belirtildi, ancak Renne ve arkadaşları (2013) 66 milyon yıl olarak güncellenmiş bir değer verdi.^[1] Kanıtlar, asteroitin Meksika, Chicxulub'daki Yucatán Yarımadası'na düştüğünü gösteriyor. Hipotez, adını ilk kez 1980'de öneren bilim adamları Luis ve Walter Alvarez'den oluşan baba-oğul ekibinden almıştır. Kısa bir süre sonra ve bağımsız olarak, aynı şey Hollandalı paleontolog Jan Smit tarafından önerildi.^[2]

Mart 2010'da, uluslararası bir bilim adamları paneli, yok oluşun nedeni olarak asteroit hipotezini, özellikle de Chicxulub etkisini onayladı. 41 bilim adamından oluşan bir ekip, 20 yıllık bilimsel literatürü gözden geçirdi ve böylece büyük volkanizma gibi diğer teorileri de eledi. 10–15 km çapında olduğunu belirledikleri bir gök taşı Chicxulub'da yeryüzüne çarptı. Karşılaştırma için, Mars uydusu Phobos'un çapı 22 kilometre (14 mi) ve Everest Dağı 9 kilometre (5,6 mi) biraz altında. Çarpışma 100,000,000 megaton TNT (4.2×10²³ J) ile aynı enerjiyi açığa çıkarırdı. Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan atom bombalarının enerjisinin bir milyar katından fazla.^[3]

Kraterin tepe halkasına 2016 yılında yapılan bir sondaj projesi, hipotezi güçlü bir şekilde destekledi ve o ana kadar belirsiz olan çeşitli konuları doğruladı. Bunlar arasında, tepe halkasının şoklanmış, ergimiş ve dakikalar içinde yüzeye fırlatılmış tipik deniz tabanı kayasındansa granitten (yerin derinliklerinde bulunan bir kaya) oluşması ve hemen sonrasındaki kum çökellerinden dolayı muazzam deniz suyu hareketinin kanıtını içeriyordu. En önemlisi, çekirdekler ayrıca, çarpışmada buharlaşıp atmosfere bir aerosol olarak dağılmış sülfatı içeren bir kaya olan alçıtaşının kraterde neredeyse tamamen bulunmadığını gösterdi; iklim ve besin zincirinde çarpma ve küresel uzun dönemli etkilerin arasındaki olası bağın varlığını doğruladı.

1. ^ Renne (7 Şubat 2013). "Time Scales of Critical Events Around the Cretaceous-Paleogene Boundary". Science. 339 (6120): 684-687. doi:10.1126/science.1230492. PMID 23393261. 
2. ^ Smit (22 Mayıs 1980). "An extraterrestrial event at the Cretaceous-Tertiary boundary". Nature. 285 (5762): 198-200. doi:10.1038/285198a0. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. 
3. ^ Schulte (2010). "The Chicxulub Asteroid Impact and Mass Extinction at the Cretaceous-Paleogene Boundary" (PDF). Science. 327 (5970): 1214-1218. doi:10.1126/science.1177265. PMID 20203042. 21 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. KB1 bakım: göster-yazarlar (link)