Derlem dilbilim; bir dilin, "gerçek dünya" metninin gövdesi olan metin derleminde ifade edildiği şekliyle bir dilin incelenmesidir. Derlem dilbilim, bir dilin güvenilir bir analizinin, minimum deneysel müdahale ile sahada toplanan derlemlerle - o dilin doğal bağlamı ("realia")- ile daha mümkün olduğunu öne sürer. Metin-derlem yöntemi, o dili yöneten soyut kurallar dizisini türetmek için herhangi bir doğal dilde yazılmış metinlerin derlemini kullanır. Bu sonuçlar, konu dili ile benzer bir analizden geçmiş diğer diller arasındaki ilişkileri keşfetmek için kullanılabilir. Bu tür ilk derlemler, kaynak metinlerden manuel olarak türetilmiştir ancak artık bu iş otomatikleştirilmiştir.