Доктор Живаго Il Dottor Zivago (İtalyanca) Doctor Zhivago (İngilizce) | |
![]() Doktor Jivago romanının 1958 yılında Karaveli yayınlarından çıkmış Türkçe baskısı | |
Yazar | Boris Pasternak |
---|---|
Çevirmenler | M. Kenan Kan (Karaveli), Hülya Arslan (YKY) |
Kapak sanatçısı | Said Maden |
Ülke | İtalya |
Dil | Rusça ve İtalyanca aynı anda basıldı (1957) İngilizce (1958) |
Konular | Dönemsel tarihi, romantik |
Tür | Roman |
Yayım | 1957 (özgün) 1958 (Türkçe) |
Yayımcı | Karaveli Yayınları (1958) Yapı Kredi Yayınları (2014) |
Sayfa | 526 sayfa |
ISBN | 978-975-08-2994-9 |
Doktor Jivago (Özgün Rusça adı Доктор Живаго, İtalyanca Il Dottor Zivago), Sovyet yazarı Boris Pasternak'ın (1890-1960) 1905 Rus Devrimi ile II. Dünya Savaşı arasındaki geçen romanıdır. Roman ilk defa İtalyanca olarak Kasım 1957'de Milano'da basılmıştır. Ertesi yıl da Doctor Zhivago adıyla İngilizce yayımlanmıştır. Kitap hızla uluslararası bir çok satan haline geldi. Sovyetler Birliği'nde uzun yıllar yasak olan roman, 1987 yılında Perestroyka döneminde yayımlanabildi.
Yazarın 1956'da Noviy Mir Dergisi'ne gönderdiği ilk romanı Doktor Jivago, SSCB resmi görüşüne uygun yazılmadığı gerekçesiyle reddedildi. 1957'de ilk kez İtalya'ya gizlice kaçırılan roman, burada hem Rusça hem de İtalyanca olarak aynı anda yayımlandı. Ertesi yıl da İngilizce basılan "Doktor Jivago" kısa sürede çeşitli dillere çevrilerek dünyaca ünlendi. Pasternak, 1958 Nobel Edebiyat Ödülü'ne değer görüldü. Ancak, yapılan baskılar sonucu ödülü geri çevirmek zorunda kaldı.
2007'nin ilk günlerinde İngiliz gazetesi The Sunday Times, bir Rus araştırmacıya dayandırdığı haberinde Pasternak'ın Nobel Ödülü almasında İngiliz ve Amerikan gizili servislerinin rolü olduğu iddiasını ileri sürdü[1] Habere göre, Pasternak'ın Doktor Jivago romanının batılı arkadaşlarına yolladığı kopyalarından bir tanesi Malta'da ele geçirildi. CIA eş zamanlı olarak Avrupa'nın birçok merkezinde Doktor Jivago'yu Rusça olarak bastırttı. Gazetenin iddiasına göre bu operasyon, romanı yasaklayan Sovyet yönetimini küçük düşürmek için planlandı.
20. yüzyılın başından II. Dünya Savaşı'na kadar dramatik bir dönemin arka planında Rus aydınlarının yaşamını resmeden roman, Jivago`nun hayat hikâyesinin prizmasindan, yaşam ve ölüm konusuna, Rus tarihine, aydınların, devrimin ve dinlerin sorunlarına değinir.
Roman 1917 Rus Devrimi'nin ve bir burjuva ailesi üzerindeki etkilerini anlatır. Arka planında bu siyasi çalkantıların bütün detaylarıyla anlatıldığı bu destansı romanın ön planında da iki kadın arasında kalıp sadakat ve ihtiras arasında bocalayan, hayatının kontrolü kendi elinden alınmış ve savaşın parçaladığı yokluklarla dolu bir ülkede oradan oraya sürüklenen aynı zamanda şair bir tıp doktorunun dramı anlatılır. Pasternak'ın alter egosu olan şair, filozof karakterli Dr. Yuri Jivago`nun hayatı savaş ve devrimci birinin eşi olan Lara'ya olan aşkı nedeniyle altüst olur. Sanatsal doğası, onu Bolşeviklerin acımasızlığına ve sertliğine karşı savunmasız hale getirir. Rusya boyunca sürüklenir, kaderini kontrol edemez ve en sonunda derin bir yoksulluk içinde ölür. Geride bıraktığı şiirler, romanın en güzel kısımlarını oluşturur.