Esrar

Esrar, marihuana veya yaygın adıyla ot, kenevir bitkisinden elde edilen bir uyuşturucudur. Orta ve Güney Asya'ya özgü olan kenevir, yüzyıllardır hem eğlence hem de entojenik amaçlarla ve çeşitli geleneksel ilaçlarda uyuşturucu olarak kullanılmaktadır. Tetrahidrokannabinol (THC) esrarın ana psikoaktif bileşenidir ve kannabidiol (CBD) gibi en az 65 diğer kannabinoid de dâhil olmak üzere bitkideki bilinen 483 bileşikten biridir. Kenevir tüttürülerek, buharlaştırılarak, gıda içinde veya özüt olarak tüketilebilir.

Esrarın öfori, değişik şuur hâlleri ve zaman algısı, konsantrasyon güçlüğü, kısa süreli hafıza kaybı, vücut hareketlerinde bozulma (denge ve ince psikomotor kontrol), gevşeme ve iştah artışı gibi çeşitli zihinsel ve fiziksel etkileri bulunmaktadır. Etkilerin başlangıcı tüttürüldüğünde dakikalar içinde hissedilir, ancak yenildiğinde ağızdan tüketilen ilaçların sindirilmesi ve emilmesi gerektiğinden 90 dakikaya kadar sürebilir. Etkiler kullanılan miktara bağlı olarak iki ila altı saat sürer. Yüksek dozlarda, zihinsel etkiler arasında anksiyete, sanrılar (referans fikirleri dâhil), halüsinasyon, panik, paranoya ve psikoz yer alabilir. Esrar kullanımı ile psikoz riski arasında güçlü bir ilişki vardır, ancak nedenselliğin yönü tartışmalıdır. Anneleri hamilelik sırasında esrar kullanan çocuklarda fiziksel etkiler arasında kalp atış hızında artış, nefes almada zorluk, mide bulantısı ve davranış sorunları yer almaktadır; kısa vadeli yan etkiler arasında ağız kuruluğu ve kırmızı gözler de yer alabilir. Uzun vadeli yan etkiler arasında bağımlılık, ergenlik çağında düzenli kullanıma başlayanlarda zihinsel yeteneklerde azalma,^[1] kronik öksürük, solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlık ve kannabinoid hiperemezis sendromu sayılabilir.

Esrar çoğunlukla eğlence amaçlı veya tıbbi bir ilaç olarak kullanılmakla birlikte ruhani amaçlarla da kullanılabilmektedir. 2013 yılında 128 ila 232 milyon kişi esrar kullanmıştır (15 ila 65 yaş arasındaki küresel nüfusun %2,7 ila %4,9'u). Zambiya, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Kanada ve Nijerya'da yetişkinler arasında en yüksek kullanım oranına sahip olan esrar, dünyada en yaygın kullanılan büyük ölçüde yasa dışı uyuşturucudur. 1970'lerden bu yana yasa dışı esrarın gücü artmış, THC seviyeleri yükselmiş ve CBD seviyeleri düşmüştür.

Kenevir bitkisi en azından M.Ö. 3. binyıldan beri yetiştirilmektedir ve Orta Asya'daki Pamir Dağları'nda M.Ö. 500 civarında psikoaktif etkileri için içildiğine dair kanıtlar vardır. 14. yüzyıldan beri esrar yasal kısıtlamalara tabidir. Esrarın bulundurulması, kullanımı ve ekimi 20. yüzyıldan beri çoğu ülkede yasa dışıdır. 2013 yılında Uruguay, esrarın eğlence amaçlı kullanımını yasallaştıran ilk ülke olmuştur. Bunu yapan diğer ülkeler Kanada, Gürcistan, Almanya, Lüksemburg, Malta, Güney Afrika ve Tayland'dır. ABD'de esrarın eğlence amaçlı kullanımı 24 eyalette, 3 bölgede ve Columbia Bölgesi'nde yasallaştırılmıştır, ancak uyuşturucu federal olarak yasa dışı olmaya devam etmektedir. Avustralya'da ise yalnızca Avustralya Başkent Bölgesi'nde yasallaştırılmıştır.

1. ^ Shrivastava, Amresh; Johnston, Megan; Tsuang, Ming (2011). "Cannabis use and cognitive dysfunction". Indian Journal of Psychiatry. 53 (3): 187–191. doi:10.4103/0019-5545.86796. ISSN 0019-5545. PMC 3221171 $2. PMID 22135433.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)