Fethi Okyar | |
---|---|
![]() | |
Türkiye Adliye Vekili | |
Görev süresi 26 Mayıs 1939[2] - 12 Mart 1941[2] | |
Cumhurbaşkanı | İsmet İnönü |
Başbakan | Refik Saydam[2] |
Yerine geldiği | Tevfik Fikret Sılay[2] |
Yerine gelen | Hasan Menemencioğlu[2] |
2. Türkiye Başbakanı | |
Görev süresi 22 Kasım 1924[3] - 3 Mart 1925[3] | |
Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal Atatürk |
Yerine geldiği | İsmet İnönü [4] |
Yerine gelen | İsmet İnönü [5] |
Türkiye Müdafaa-i Milliye Vekili | |
Görev süresi 22 Kasım 1924[3] - 3 Mart 1925[3] | |
Yerine geldiği | Kâzım Fikri[4] |
Yerine gelen | Mehmet Recep[5] |
Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi | |
Görev süresi 1 Kasım 1923 - 22 Kasım 1924 | |
Cumhurbaşkanı | Mustafa Kemal |
Yerine geldiği | Mustafa Kemal |
Yerine gelen | Kâzım Fikri |
TBMM İcra Vekilleri Heyeti Reisi | |
Görev süresi 14 Ağustos 1923[6] - 27 Ekim 1923[6] | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal |
Yerine geldiği | Hüseyin Rauf[7] |
Yerine gelen | Mustafa İsmet[8] |
TBMM Dahiliye Vekili | |
Görev süresi 5 Kasım 1922 - 27 Ekim 1923 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal |
Yerine geldiği | İsmail Safa[6] |
Yerine gelen | Ahmet Ferit[8] |
Görev süresi 10 Ekim 1921 - 9 Temmuz 1922 | |
TBMM Reisi | Mustafa Kemal |
Yerine geldiği | İbrahim Refet[9] |
Yerine gelen | İsmail Safa[6] |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 1., 2., 3., 4., 5., 6. ve 7. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 23 Nisan 1920 - 7 Mayıs 1943 | |
Seçim bölgesi | 1920 - İstanbul 1923 - İstanbul 1927 - Gümüşhane 1935 - Bolu 1939 - Bolu 1943 - Bolu |
Osmanlı Dahiliye Nazırı | |
Görev süresi 14 Ekim 1918[10][11] - 8 Kasım 1918[12] | |
Sadrazam | Ahmet İzzet[10][11] |
Yerine geldiği | Mehmet Talat (vekâleten)[13] |
Yerine gelen | Mustafa Arif[14] |
Meclis-i Mebûsan 4. ve 5. Dönem Mebusu | |
Görev süresi 18 Nisan 1912 - 21 Aralık 1918 | |
Seçim bölgesi | 1912 – Manastır 1914 – İstanbul |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 29 Nisan 1880 Pirlepe, Osmanlı |
Ölüm | 7 Mayıs 1943 (63 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | ![]() Osmanlı Hürriyetperver Avam Fırkası (1918-1919) ![]() ![]() |
Hükûmeti | 3. Türkiye Hükûmeti |
Ödülleri | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | ![]() |
Branşı | ![]() |
Hizmet yılları | 1898-1914 |
Rütbesi | ![]() (1935'ten sonra yarbay.) |
Çatışma/savaşları | Trablusgarp Savaşı Balkan Savaşları |
Ali Fethi Okyar (29 Nisan 1880, Pirlepe - 7 Mayıs 1943, İstanbul), Türk asker, diplomat ve siyasetçi.
III. Ordu'da subay olarak görev yaptığı sıralar İttihat ve Terakki Cemiyeti ile tanıştı ve cemiyetin önde gelen isimlerinden biri oldu. Trablusgarp ve Balkan Savaşları sırasında görev aldı. İttihat ve Terakki'den IV. dönem Manastır ve V. dönem İstanbul Meclis-i Mebûsan mebusluğu yaptı. Osmanlı'nın Paris Sefirliği Askerî Ataşemiliterliği görevinde bulundu. II. Meşrutiyet beyannamesini bizzat kendisi yazdı ve kısa bir süre İttihat ve Terakki Fırkası Umumi Kâtipliği görevinde bulundu. Osmanlı'nın Sofya Sefirliği görevini gerçekleştirdi. Sofya Sefirliği sırasında İsmail Hakkı'nın kızı Galibe ile tanıştı ve onunla evlendi. Mondros Mütarekesi sonrasında kurulan Ahmet İzzet kabinesinde 14 Ekim-8 Kasım 1918 arasında kısa bir dönem Dahiliye Nazırı olarak bulundu. Hürriyetperver Avam Fırkası'nı kurdu ve reisliğini yaptı. Mustafa Kemal ile Minber gazetesini kurdu ve başyazarı olarak çalıştı. Mart 1919'da Damat Ferit hükûmeti tarafından İngilizlerin “Türk savaş suçlularının” tutuklanması talebi sonrasında yakalandı. Bekirağa Bölüğü ve Arabyan Hanı'nda tutuldu. 28 Mayıs 1919'da İngilizler tarafından Malta'ya sürüldü. 30 Nisan 1921 tarihine kadar burada kaldı.
Malta sürgünü sonrasında Ankara hükûmetine katıldı ve Milli Mücadele'de rol oynadı. 15 Ağustos 1921'de İstanbul vekili seçilerek, TBMM'de 10 Ekim 1921-9 Temmuz 1922 arasında Dahiliye Vekili olarak görev aldı. TBMM İcra Vekilleri Heyeti Reisi ve Dahiliye Vekili olarak 14 Ağustos-27 Ekim 1923 tarihlerinde çalıştı. Cumhuriyet ilanı sonrasında 1 Kasım 1923-22 Kasım 1924 arasında TBMM Reisi olarak görevinin başında bulundu. 22 Kasım 1924'te Türkiye'nin II. Başvekili olarak seçildi. 3 Mart 1925 tarihine kadar Başvekil ve Müdafaa-i Milliye Vekili görevlerini yerine getirdi. Bu tarihten sonra Türkiye'nin Paris Büyükelçiliği görevine atandı. 12 Ağustos 1930'da Serbest Cumhuriyet Fırkası'nı kurdu. 1930'da Belediye seçimlerine katıldı. 17 Kasım 1930'da partiyi feshetti. 19 Mart 1934'te Londra Büyükelçisi olarak atandı ve 7 Nisan 1934'te göreve başladı. Kendisine "Okyar" soyadını bizzat Atatürk verdi. Mustafa Kemal Atatürk'ün vefatından sonra 1939'da Refik Saydam kabinesinde Adliye Vekili olarak görev yaptı. Kalp rahatsızlığının nüksetmesi ile 1941'de Adliye Vekilliği görevinden istifa etti ve iki aylık izinler alarak meclis çalışmalarına katılmamaya başladı. 7 Mayıs 1943 tarihinde İstanbul Nişantaşı'ndaki evinde öldü ve Zincirlikuyu Asrî Mezarlığı'na defnedildi.