General Dynamics F-16 Fighting Falcon

F-16 Fighting Falcon
2008'de Irak üzerinde uçan Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetlerine ait bir F-16C
Türü	Çok Amaçlı Savaş Uçağı
Ulusal köken	ABD
Üretici	General Dynamics (1972-1993) Lockheed Martin (1993-günümüz)
Tasarımcı	General Dynamics
İlk uçuş	20 Ocak 1974 (Resmî olmayan), 2 Şubat 1974
Hizmete giriş	17 Ağustos 1978-günümüz
Durumu	Etkin hizmette
Ana kullanıcı	ABD Hava Kuvvetleri
Diğer kullanıcılar	Türk Hava Kuvvetleri İsrail Hava Kuvvetleri Mısır Hava Kuvvetleri Tüm kullanıcıları gör
Üretim aralığı	1972-2017, 2019-günümüz [1]
Üretim sayısı	4,604 (Haziran 2018)[2][3]
Program maliyeti	US $18,7 Milyar
Birim maliyeti	F-16A/B: US$14.6 milyon (1998) F-16C/D: US$18.8 milyon (1998)
Gelişimi	YF-16 (General Dynamics Model 401)
Değişimleri	General Dynamics F-16XL Mitsubishi F-2 Lockheed Martin F-21 Viper

General Dynamics F-16 Fighting Falcon veya kısaca F-16, General Dynamics tarafından Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri için geliştirilen bir Amerikan tek motorlu süpersonik çok amaçlı savaş uçağıdır. Bir hava üstünlüğü gündüz avcı uçağı olarak tasarlandı, 1976'dan bu yana 4.600'den fazla üretilen başarılı bir her türlü hava koşulunda çok amaçlı uçağa dönüştü.^[4] Artık ABD Hava Kuvvetleri tarafından satın alınmamasına rağmen, ihracat için geliştirilmiş versiyonları üretilmektedir. General Dynamics, 1993 yılında uçak üretim işini Lockheed Corporation'a sattı^[5] ve bu şirket 1995 yılında Martin Marietta ile birleşerek Lockheed Martin'in bir parçası haline geldi.^[6]

F-16'nın temel özellikleri arasında gelişmiş kokpit görüşü için çerçevesiz bir kabarcık kanopi, manevra sırasında kontrolü kolaylaştırmak için yana monte edilmiş bir kontrol çubuğu, pilot üzerindeki g kuvvetlerinin etkisini azaltmak için dikeyden 30 derece eğimli bir fırlatma koltuğu ve onu çevik bir uçak haline getirmeye yardımcı olan fly-by-wire uçuş kontrol sisteminin ilk kullanımı bulunmaktadır. Savaş uçağı tek bir turbofan motora, dahili bir M61 Vulcan topuna ve 11 sabit noktaya sahiptir. Resmî adı “Fighting Falcon” olmasına rağmen, uçak yaygın olarak “Viper” takma adıyla bilinmektedir.^[7]

Uçak, ABD Hava Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri Yedek Komutanlığı ve Ulusal Hava Muhafızları birliklerindeki aktif görevinin yanı sıra, ABD Hava Kuvvetleri'nin Thunderbirds hava gösteri ekibi, ABD Hava Muharebe Komutanlığı'nın F-16 Viper gösteri ekibi^[8] ve Amerika Birleşik Devletleri Donanması tarafından düşman/saldırgan uçak olarak da kullanılmaktadır. Ayrıca F-16 uçakları, 25 başka ülkenin hava kuvvetleri tarafından da tedarik edilmektedir. 2024 yılı itibarıyla, 2.145 adet F-16 ile askeri hizmette dünyanın en yaygın sabit kanatlı uçağıdır.

1. ^ Weisgerber, Marcus (22 Mart 2007). "Lockheed to Move F-16 Production to South Carolina". Defense One. 23 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2018. 
2. ^ "How the F-16 fighter jet put Fort Worth on the aerospace map". star-telegram.com. 24 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2017. 
3. ^ "Lockheed Martin Awarded Contract to Build F-16 Block 70 Aircraft for Bahrain". 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2018. 
4. ^ "Lockheed Martin to deliver 4,500th F-16 fighter". McClatchy DC. 2 Nisan 2012. 31 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
5. ^ Rosenwald, Michael S. (17 Aralık 2007). "Downside of Dominance? Popularity of Lockheed Martin's F-16 Makes Its F-35 Stealth Jet a Tough Sell". The Washington Post. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008. 
6. ^ "Company Histories – Lockheed Martin Corporation". Funding universe. 17 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2014. 
7. ^ Peacock 1997.
8. ^ Air Combat Command Public Affairs Staff (14 Mart 2023). "Meet the 2023 Air Combat Command Demonstration Team Pilots". acc.af.mil. US Air Combat Command. 29 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023.