Back Gottfried Wilhelm Leibniz Afrikaans Gottfried Wilhelm Leibniz ALS ሌብኒትዝ Amharic Gottfried Leibniz AN غوتفريد لايبنتس Arabic لايبنيتس ARZ গটফ্ৰিড উইলহেল্ম লেইবনিজ Assamese Gottfried Leibniz AST Qotfrid Leybnits Azerbaijani قوتفرید لایبنیتس AZB
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ağustos 2022) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
 | Bu madde veya sayfa başka bir dilden kötü bir biçimde tercüme edilmiştir. Sayfa makine çevirisi veya dilde yetkinliği bulunmayan bir çevirmen tarafından oluşturulmuş olabilir. (Ağustos 2022) |
| Gottfried Wilhelm Leibniz | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğumu | 1 Temmuz 1646 Leipzig, Kurfürstentum Sachsen |
| Ölümü | 14 Kasım 1716 (70 yaşında) Hannover, Kurfürstentum Braunschweig-Lüneburg |
| Çağı | 17. yüzyıl felsefesi |
| Bölgesi | Batı felsefesi |
| İlgi alanları | Metafizik, matematik, teodise |
| Önemli fikirleri | Sonsuz küçük kalkülüs Monadoloji İyimserlik Leibniz'in pi için formülü Leibniz'in harmonik üçgeni Leibniz'in determinantlar için formülü Leibniz integral kuralı Principium rationis sufficientis Şematik düşünce Türevler için notasyon Fermat'nın küçük teoreminin ispatı Kinetik enerji Entscheidungsproblem Leibnizci Kozmolojik Argüman |
Etkilendikleri | |
| İmzası |  |
Gottfried Wilhelm Leibniz (1 Temmuz 1646, Leipzig - 14 Kasım 1716, Hannover), Alman matematikçi, filozof, hukukçu ve dönemin idarecilerine danışmanlık yapmış bir entelektüeldir. Matematik tarihi ve felsefe tarihinde önemli bir yer tutar. Leibniz, Isaac Newton’dan bağımsız olarak "Sonsuz küçük" teorisini geliştirdi. Leibniz'in bu formülü yayınlandığından bu yana hâlâ kullanılmaktadır. Geliştirdiği homojenitenin deneyüstü kanunu ve süreklilik yasası yirminci yüzyılda matematiksel karşılık buldu (standart dışı analiz aracılığıyla). Mekanik hesaplayıcılar alanında en üretken insanlardan biri oldu. Pascal’ın hesaplayıcısına otomatik çarpma ve bölme fonksiyonlarını eklemeye çalışırken, 1685'te çarklı hesaplayıcıyı ilk tanımlayan insan oldu ve aritmometre -ilk toplu üretilen mekanik hesaplayıcı- kullanarak Leibniz çarkını icat etti. Ayrıca ikili sayma sistemini rafineleştirdi, bu çalışması tüm dijital hesaplayıcıların soyut temelini oluşturdu.
Leibniz felsefede optimizmi ile tanınır. Örnek olarak, evren hakkındaki çıkarımı, sınırlı bir algıyla büyük olasılıkla tanrının yaratılmış olduğudur. Leibniz, Rene Descartes ve Baruch Spinoza ile beraber rasyonalizmin 17. yüzyıldaki en büyük savunucularından biri oldu. Leibniz'in çalışmaları öncelikli olarak modern mantık ve analitik felsefe üzerine yoğunlaşmıştı, fakat felsefesi skolastik geleneği de irdeledi. Çıkarımları ampirik kanıtlarla değil, geçerli sebeplerin ilk prensipleri ve öncel tanımları ile oluşturuldu.
Leibniz fizik ve teknolojiye büyük katkılar sağladı ve öngördüğü kavramlar çok daha sonra felsefe, olasılık teorisi, biyoloji, tıp, jeoloji, psikoloji, dil bilim ve bilgisayar bilimi alanlarında su yüzüne çıktı. Felsefe, politika, hukuk, etik, teoloji, tarih ve filoloji alanlarındaki çalışmalarını yazdı. Leibniz'in tüm bu alanlara yaptığı katkılar çeşitli mecmualara, on binlerce mektuba ve yayınlanmamış el yazılarına dağılmıştı. Yazılarında birkaç dil kullandı, fakat öncelikli olarak Latince, Fransızca ve Almanca dillerinde yazdı. Leibniz'in tüm yazılarının toplandığı eksiksiz bir kaynak bulunmamaktadır.