II. Aleksandr

II. Aleksandr
Rusya imparatoru
Hüküm süresi	3 Mart 1855-13 Mart 1881
Taç giymesi	7 Eylül 1856
Önce gelen	I. Nikolay
Sonra gelen	III. Aleksandr
Doğum	29 Nisan 1818(1818-04-29) Moskova
Ölüm	13 Mart 1881 (62 yaşında) Sankt-Peterburg
Defin	Peter ve Paul Katedrali
Eş(ler)i	Marie of Hesse and by Rhine
Çocuk(lar)ı	Grand Düşes Aleksandra Aleksandrovna Çareviç Nikolay Aleksandroviç III. Aleksandr Grand Düşes Maria Aleksandrovna Grand Dük Vladimir Aleksandroviç Grand Dük Aleksey Aleksandroviç Grand Dük Sergei Aleksandroviç Grand Dük Paul Aleksandroviç
Hanedan	Romanov Hanedanı
Babası	I. Nikolay
Annesi	Alexandra Feodorovna (Prusyalı Charlotte)
Dini	Rus Ortodoks
İmza

II. Aleksandr (Rusça: Алекса́ндр II Никола́евич, romanize: Aleksándr II Nikoláyevich; 29 Nisan 1818 - 13 Mart 1881), 2 Mart 1855’ten 1881’deki suikastına kadar hüküm sürmüş Rusya imparatoru, Polonya kralı ve Finlandiya büyük düküydü.^[1] İmparator olarak yaptığı en önemli reform, 1861’de Rusya’daki serfleri özgürleştirmesi, yani köylü serfliğini kaldırması olmuştur. Bu nedenle kendisi "Kurtarıcı Aleksandr" (Rusça: Алекса́ндр Освободи́тель, romanize: Aleksándr Osvobodítel). olarak anılmaktadır.

Çar, serflerin özgürleştirilmesinin yanı sıra, yargı sistemini yeniden düzenlemek, seçilmiş yerel hâkimler oluşturmak, bedensel cezayı kaldırmak,^[2] zemstvo sistemi aracılığıyla yerel özyönetimi teşvik etmek, zorunlu askerlik hizmeti uygulamak, soyluların bazı ayrıcalıklarını kaldırmak ve üniversite eğitimini desteklemek gibi pek çok diğer liberal reformlardan da sorumluydu. Aleksandr, 1866’da kendisine yapılan bir suikast girişiminden sonra, ölümüne kadar daha tutucu bir tutum benimsemiştir.^[3]

Aleksandr, dış politikasıyla da dikkat çekmiştir; genel olarak barışçıl bir politika benimsemiş, Amerika Birleşik Devletleri'ni destekleyen ve Büyük Britanya’ya karşı çıkan bir çizgide ilerlemiştir. Amerikan İç Savaşı sırasında Birlik tarafını desteklemiş ve Konfederasyon Donanması’nın saldırılarını caydırmak için New York Limanı ile San Francisco Körfezi’ne savaş gemileri göndermiştir.^[4] 1867’de Alaska’yı Amerika Birleşik Devletleri’ne satmıştır; zira uzak koloninin gelecekteki bir savaşta Britanya’nın eline geçmesinden korkmaktaydı.^[5] Fransa’nın savaşçı politikalarından uzaklaşarak 1871’de III. Napolyon’un düşüşünden sonra Almanya ve Avusturya ile 1872’de oluşturulan Üç İmparator Birliği’ne katılmış ve böylece Avrupa’daki durumu istikrara kavuşturmayı amaçlamıştır.

Barışçıl dış politikasına rağmen, Aleksandr, 1877-1878 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu ile kısa süren bir savaş yapmış ve bunun sonucunda Bulgaristan, Karadağ, Romanya ve Sırbistan bağımsızlık kazanmıştır. Uzak Doğu’da Vladivostok’un kurulmasını sağlayan genişlemeleri desteklemiş, Kafkasya’da Çerkes Soykırımı ile sonuçlanan planları onaylamış^[6] ve Türkistan’a yönelik genişlemelerine devam etmiştir. Aleksandr, 1878’de Berlin Kongresi’nin sonuçlarından memnun olmamasına rağmen, bu anlaşmaya sadık kalmıştır. İç politikada karşılaştığı en büyük zorluklardan biri, 1863’te Polonya’da meydana gelen bir ayaklanma olmuştur; bu ayaklanmaya yanıt olarak, Polonya’nın ayrı anayasasını iptal etmiş ve bu toprakları doğrudan Rusya’ya dahil etmiştir. Aleksandr, yükselmekte olan devrimci ve anarşist hareketlere karşı ek parlamento reformları önermekteydi; ancak 1881 yılında suikasta uğrayarak hayatını kaybetmiştir.^[7]

1. ^ Wallace 1911, s. 561.
2. ^ "Reformation by the Tsar Liberator". InfoRefuge. 16 Ekim 2007. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016. 
3. ^ "Alexander II | emperor of Russia". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 26 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
4. ^ Yegorov, Oleg (16 Ağustos 2017). "What role did Russia play in the U.S. Civil War?". Russia Beyond. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
5. ^ Claus-M., Naske (1987). Alaska, a history of the 49th state. Slotnick, Herman E. (2. bas.). Norman: University of Oklahoma Press. s. 61. ISBN 978-0806125732. OCLC 44965514. 
6. ^ King, Charles. The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. p. 94. In a policy memorandum in of 1857, Dmitri Milyutin, chief-of-staff to Bariatinskii, summarized the new thinking on dealing with the northwestern highlanders. The idea, Milyutin argued, was not to clear the highlands and coastal areas of Circassians so that these regions could be settled by productive farmers...[but] Rather, eliminating the Circassians was to be an end in itself – to cleanse the land of hostile elements. Tsar Alexander II formally approved the resettlement plan...Milyutin, who would eventually become minister of war, was to see his plans realized in the early 1860s.
7. ^ "Контрреформы 1889–1892 гг.: Содержание контрреформ // Николай Троицкий". scepsis.net (Rusça). 27 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024.