Irak

Irak جمهورية العـراق (Arapça) كۆماريى عێراق (Kürtçe) Irak Cumhuriyeti
Bayrak Arma
Slogan الله أكبر   (Arapça) "Allahu Ekber"  (transliterasyon) "Allah En Büyüktür"
Millî marş "Mawtini" Arapça: "موطني" "Anavatanım"
Irak'ın konumu (koyu yeşil)
Başkent ve en büyük şehir	Bağdat 33°20′K 44°26′D / 33.333°K 44.433°D / 33.333; 44.433
Resmî dil(ler)	Arapça Kürtçe[1]
Tanınan bölgesel dil(ler)	Türkçe Süryanice Ermenice[2]
Etnik gruplar (2019[2][3])	%75-80 Arap %15-20 Kürt %5 Diğer (Türkmenler, Yezîdîler, Şebekler, Ehl-i Hak, Bedeviler, Romanlar, Süryaniler, Çerkesler, Sâbiîler, Farslar)
Resmî din	İslam
Demonim	Iraklı
Hükûmet	Federal parlamenter cumhuriyet
• Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid • Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani
Yasama organı	Irak Temsilciler Konseyi
Birleşik Krallık'tan bağımsızlık
• Krallık 3 Ekim 1932 • Cumhuriyetin ilanı 14 Temmuz 1958 • Mevcut anayasa 15 Ekim 2005
Yüzölçümü
• Toplam	437.072 km2 (59.)
• Su (%)	1,1
Nüfus
• 2024 tahminî	46.523.657 (35.)
• Yoğunluk	82,71/km2 (125.)
GSYİH (SAGP)	2021 tahminî
• Toplam	413,316 milyar $[4] (49.)
• Kişi başına	10.038 $[4] (111..)
GSYİH (nominal)	2021 tahminî
• Toplam	190,733 milyar $[4] (51.)
• Kişi başına	4.632 $[4] (99.)
Gini (2012)	29.5[5] düşük
İGE (2019)	0.674[6] orta · 123.
Para birimi	Irak dinarı (IQD)
Zaman dilimi	UTC+3 (ASZD)
Trafik akışı	sağ
Telefon kodu	+964
ISO 3166 kodu	IQ
İnternet alan adı	.iq

Irak (Arapça: العراق el-‘Irāk; Kürtçe: عێراق Êraq), resmî adıyla Irak Cumhuriyeti (Arapça: جمهورية العـراق el-Cumhūrīyyetü'l-‘Irākīyye; Kürtçe: كۆماريى عێراق Komarî Êraq), Batı Asya'da bir ülkedir. Kuzeyde Türkiye, doğuda İran, güneydoğuda Kuveyt, güneyde Suudi Arabistan, güneybatıda Ürdün, batıda ise Suriye ile sınır komşusudur. Başkenti ve en büyük şehri Bağdat olan federal parlamenter cumhuriyet ile yönetilen bir ülkedir.^[7]

Bugün Irak, Orta Doğu'da yer alan stratejik mevkisiyle, sahip olduğu petrol rezervleri ile Körfez'in önemli ülkelerinden biri durumundadır. Irak bir ara (savaştan önce), Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden sonra dünyanın en büyük üçüncü petrol rezervine sahipti. Amerika'yla savaştan ve işgalden sonra üretimde önemli düşüşler olmuştur. Fakat doğal rezerv sıralamasındaki yerini korumaktadır.^{[kaynak belirtilmeli]}

Irak uzun yıllar Birleşik Krallık'ın hâkim gücü altında idare edilmiştir. Birleşik Krallık'ın 1971'de Orta Doğu’dan tamamen çekilmesi ile bu bölge üzerinde ABD önder güç olmaya başlamıştır. Soğuk Savaş sonrası Orta Doğu’da etkisini artıran ABD’nin Irak’a özel bir politik ilgisi vardır. Irak, Orta Doğu'daki bütün körfez ülkelerinde olduğu gibi hızla gelişmektedir.^[8]

1. ^ Iraq, Ministry of Interior – General Directorate for Nationality: Iraqi Constitution (2005)
2. ^ ^{a b} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; cia isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
3. ^ "Why Iraqi Turkmens are excluded from the new government". 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
4. ^ ^{a b c d} "World Economic Outlook Database, October 2018". IMF.org. International Monetary Fund. 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2019. 
5. ^ "World Bank GINI index". Data.worldbank.org. 2 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2016. 
6. ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
7. ^ "Irak Anayasası onaylandı", Hürriyet, 25.10.2005^{[ölü/kırık bağlantı]}. (erişim: 1.02.2021)
8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2015.