Kafein

Kafein

Adlandırmalar
IUPAC adı 1,3,7-trimethyl-1H-purine-2,6(3H,7H)-dione 3,7-dihydro-1,3,7-trimethyl-1H-purine-2,6-dione
Diğer adlar Tein, Matein ve Guaranin
Tanımlayıcılar
CAS numarası	58-08-2
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:27732
ChemSpider	2424
DrugBank	DB00201
ECHA InfoCard	100.000.329
KEGG	D00528
PubChem CID	2519
UN numarası	3G6A5W338E
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID0020232
InChI InChI=1S/C8H10N4O2/c1-10-4-9-6-5(10)7(13)12(3)8(14)11(6)2/h4H,1-3H3
SMILES CN1C=NC2=C1C(=O)N(C(=O)N2C)C
Özellikler
Kimyasal formül	C8H10N4O2
Molekül kütlesi	194,19 g mol−1
Yoğunluk	1.23[1]
Erime noktası	235
Kaynama noktası	178[2] Süblimleşir
Farmakoloji
Farmakokinetik:
Biyoyararlanım	%99
Proteine bağlanma	%25-36
Biyolojik yarı ömür	Yetişkin: 3-7 saat Çocuk: 65-130 saat
Boşaltım	Üre (%100)
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Kafein, matein veya guaranin ya da bilimsel ismi ile 1,3,7-Trimetilksantin veya 3,7-dihydro-1,3,7-trimethyl-1H-purine-2,6-dione olarakda bilinen merkezî sinir sistemi (MSS) uyarıcısı psikoaktif metilksantin sınıfına ait bir alkaloiddir. Kahvede, çayda, yerba mate'de, guaranada ve, az miktarda, kakao içinde pestisit amaçlı bulunur.^[3] Kafeinin saflaştırılmış formunun karakteristik, yoğun bir acı tadı vardır. Çay ve kahvede bulunan etkin madde olmasının yanı sıra kafein, kola gibi gazlı içecekler, çikolata ve bazı ilaçlarda ağrı kesici olarakda bulunur.^[3]

İlk olarak Alman kimyager Friedlieb Ferdinand Runge tarafından 1819'da bulunmuştur. Aynı zamanda kafein ismini kimya literatürüne geçirmiştir. Kahveden yararlanarak bu ismi vermiştir.^[3]

Kafein, merkezî sinir sistemine etki ederek, beyne giden ve gelen ve mesajlarının süresini hızlandırır ve uyarıcı etkisi yapar.^[4][3] Emilimi büyük oranda ince bağırsaktandır.^[5]

Kafein birçok bitkide değişik miktarlarda bulunmaktadır. Fasulyelerde, yapraklarda ve 60 çeşit bitkide bulunur. Analeptik bir moleküldür.

Bilinen kuru çay, %10 luk Pb(CH₃COO) (kurşun asetat) ya da Ca₂CO₃ (kalsiyum karbonat) ile birlikte kaynatıldıktan sonra ayırma hunisinde kloroform ile ekstrakte edilir kalan alt faz alınıp içindeki kloroform uçurulur ve kalan sıvı süblimasyon yöntemi ile saflaştırılarak kafein elde edilebilir.

Kafein aşırı tüketildiğinde veya hassas ruh hâlinde olan insanlarda anksiyete krizlerine neden olabilir. Ayrıca melatonin salgısını azaltarak ve adenozin reseptörlerini bloke ederek insanlarda uykusuzluk yaratabilir.^[3]

1. ^ "Caffeine". International Occupational Safety and Health Information Centre (CIS). 31 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2019. 
2. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
3. ^ ^{a b c d e} "caffeine". 26 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
4. ^ "CoffeeScience.org". 7 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2008. 
5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2015.