Matrix (film)

Matrix

The Matrix
Yönetmen	Lana ve Lilly Wachowski
Yapımcı	Joel Silver
Senarist	Lana ve Lilly Wachowski
Oyuncular	Keanu Reeves Laurence Fishburne Carrie-Anne Moss Hugo Weaving Joe Pantoliano
Müzik	Don Davis
Görüntü yönetmeni	Bill Pope
Kurgu	Zach Staenberg
Stüdyo	Warner Bros Village Roadshow Picture Groucho II Film Partnership Silver Pictures
Dağıtıcı	Warner Bros Roadshow Entertainment
Cinsi	Sinema filmi
Renk	Renkli
Yapım yılı	1999
Süre	136 dakika
Dil	İngilizce
Bütçe	63.000.000 $
Hasılat	466.600.000 $
Devam filmi	Matrix Reloaded

"Matrix, (özgün adıyla: The Matrix) 1999 yapımı bir bilimkurgu aksiyon filmidir.^[1] Wachowski kardeşler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir.[a] Matrix film serisinin ilk bölümü olup, Keanu Reeves, Laurence Fishburne, Carrie-Anne Moss, Hugo Weaving ve Joe Pantoliano'nun başrollerini paylaştığı filmdir. Matrix, insanoğlunun ürettiği makinelerin (yapay zekanın), gelişmesi sonrasında, makineler tarafından meydana getirilen simülasyondur. İnsanlar bu simülasyonda tutsak olduklarını bilmeksizin yaşamlarını sürdürmektedir. Film, istenmeyen distopik bir geleceği tasvir eder.^[2] Gündüzleri saygın bir yazılım firmasında bilgisayar programcısı olarak çalışan Thomas Anderson (Keanu Reeves), geceleri ise ''Neo'' isimli bir hacker karakterine can vermektedir. Neo, Matrix'ten kurtulan diğer insanlar ile birlikte makinelere karşı verilen savaşın en önemli parçası (seçilmiş kişisi) olur.

Matrix, bilimkurgu alt türü olan siberpunk'un bir örneğidir.Wachowski'lerin aksiyon sahnelerine yaklaşımı anime'den ve dövüş sahneleri (özellikle Hong Kong aksiyon sinemasından dövüş koreografları ve telkâri fu teknikleri) ile etkilenmiştir; diğer etkiler arasında Platon'un Mağara'sı ve 1990'ların Telnet hacker toplulukları bulunur.

Film, o dönemki sosyal hayat içerisinde kırmızı hap mı, mavi hap mı sorularını trend haline getirdi. Ayrıca, bir film karesinde gözün takip edebileceği olağan eylem hızının çok üstündeki hızları, yavaş çekim olmadan normal takip hızında göstermesi ile ''mermi zamanı'' efektini bizlere tanıttı.

The Matrix, 31 Mart 1999'da Amerika Birleşik Devletleri'ndeki sinemalarda geniş çapta beğeni topladı; eleştirmenler, yenilikçi görsel efektleri, aksiyon sahneleri, sinematografi ve eğlence değerini övdü.^[3] Film, 63 milyon dolarlık bir bütçeyle 460 milyon doların üzerinde bir gişe başarısı elde ederek, 1999'un en yüksek gişe hasılatı elde eden Warner Bros. filmi ve o yılın dördüncü en yüksek gişe hasılatı elde eden filmi oldu. Film, 72. Akademi Ödülleri'nde En İyi Görsel Efektler, En İyi Film Kurgusu, En İyi Ses ve En İyi Ses Kurgusu dallarında aday gösterildi ve bu dört kategoride de ödül kazandı. Film ayrıca, 53. İngiliz Akademisi Film Ödülleri'nde En İyi Ses ve En İyi Özel Görsel Efektler ödüllerini kazandı ve Wachowski'ler, 26. Saturn Ödülleri'nde En İyi Yönetmen ve En İyi Bilimkurgu Film ödüllerini aldı. Matrix, tüm zamanların en büyük bilimkurgu filmleri arasında kabul edilir ve 2012'de, Kongre Kütüphanesi tarafından "kültürel, tarihsel ve estetik açıdan önemli" olarak Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Film Arşivi'nde koruma altına alınmak üzere seçildi.^[4]

Filmin başarısı, 2003'te iki devam filmi olan The Matrix Reloaded ve The Matrix Revolutions'ın piyasaya sürülmesine yol açtı; bunlar da Wachowski'ler tarafından yazılmış ve yönetilmiştir. Matrix franchise'ı, Wachowski'lerin yoğun olarak yer aldığı bir animasyonlu antoloji filmi olan The Animatrix ile çizgi romanlar, video oyunları ve genişletilmiş teorilerin üretimiyle genişletildi. Franchise, filmlerde ima edilen bazı dini ve felsefi fikirleri genişleten kitaplar ve teorilerle ilham verdi. Dördüncü bir film olan The Matrix Resurrections, 22 Aralık 2021'de yayınlandı."

1. ^ Vinyard, Marc. "Box Office Mojo". CC Advisor. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024. 
2. ^ Allen, Jamie (November 28, 2012). "The Matrix and Postmodernism". Prezi.com. Archived from the original on December 21, 2019. Retrieved April 15, 2019.
3. ^ HOOGEN, R. J. VAN DEN (Şubat 2012). "AVERAGING SPACE-TIME: WHERE DO WE GO FROM HERE?". The Twelfth Marcel Grossmann Meeting. WORLD SCIENTIFIC. doi:10.1142/9789814374552_0029. 
4. ^ Page, Jason S. (4 Haziran 2013). "Boildown Study on Supernatant Liquid Retrieved from AW-106 in December 2012". 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Nisan 2024.