Back Nouruz Afrikaans نوروز Arabic نوروز ARZ Novruz bayramı Azerbaijani نوروز AZB Науруз Bashkir Наўруз Byelorussian Наўруз BE-X-OLD Норуз Bulgarian নওরোজ Bengali/Bangla
| Nevruz | |
|---|---|
 Azerbaycan Türkü müziği ile Nevruz kutlamaları | |
| Ülke |  Afganistan  Arnavutluk  Azerbaycan  Bosna-Hersek  Çin  Gürcistan  Hindistan  Irak  İran  Kazakistan  Kırgızistan  Kosova Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti  Kuzey Makedonya  Özbekistan  Pakistan  Rusya  Sırbistan  Suriye  Tacikistan  Türkiye  Türkmenistan  Ukrayna |
| Türü | Kültürel |
| Önemi | Geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı |
| Tarih | 20, 21, 22 veya 23 Mart |
Nevruz Bayramı ya da kısaca Nevruz (Farsça: نوروز - Novruz), dünya çapında çeşitli halklar tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da doğanın uyanışı ve bahar bayramı.[1][2] Nevruz bayramına 4 hafta kala, her salı günleri özel günler olur ki, bunlara çarşamba denir.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 23 Şubat 2010'da aldığı 64/253 sayılı kararla 21 Mart'ı Uluslararası Nevruz Günü ilan etmiştir.[3]
Yazılı olarak ilk kez 2. yüzyılda Pers kaynaklarında adı geçen[4] Nevruz, İran ve Bahai[5] takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil eder. Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken diğerleri Kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar.[1] Aynı zamanda, Zerdüştlük, hem de Bahailer[5] için de kutsal bir gündür ve tatil olarak kutlanır. Kürtlerde, Nevruz bayramının Kürt ve İran[6] mitolojisindeki Demirci Kawa Efsanesi'ne dayandığına inanılır.[7] Anadolu ve Orta Asya Türk halklarında da Göktürklerin Ergenekon'dan çıkışı anlamıyla ve baharın gelişi olarak kutlanır.[2][8]
2010'da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3000 yıldan beri kutlanmakta olan İran kökenli bu şenliği, Dünya Nevruz Bayramı ilan etmiştir.[9] 28 Eylül-2 Ekim 2009 arasında Abu Dabi'de hükûmetler arası toplanan Birleşmiş Milletler Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirası Listesi 'ne dahil etmiştir.[10][11][12][13] 2010'dan başlayarak Birleşmiş Milletler Genel Kurulu 21 Mart'ı "Dünya Nevruz Bayramı" olarak kabul etmektedir.[14]
- ^ a b "Gazeteci Murat Yetki'nin [[Türkiye]]'deki Nevruz kutlamaları ile ilgili 20 Mart 2007 tarihli yazısı". 25 Mart 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2007.
- ^ a b "Türk Dünyasında Nevruz". 9 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2009.
- ^ "International Nowruz Day". Birleşmiş Milletler Kararı. Birleşmiş Milletler. 23 Şubat 2010. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2023.
- ^ Norouz in the Course of History 21 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ a b http://www.bahai.us/bahai-calendar 28 Eylül 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bahai Takvimi (İngilizce)
- ^ Etem Xemgîn, Kürdistan Tarihi, Doz yayınları
- ^ Kürt Efsaneleri [1] 10 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;tezisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ UN.org 27 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.(İngilizce)
- ^ UNESCO: Novruz, Nowrouz, Nooruz, Navruz, Nauroz, Nevruz: 2009'da Manevi Kültür Mirası oldu., UNESCO 3 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ İran Kültürü, listeye girdi., Tehran Times, 1 Ekim 2009, TehranTimes.com 14 Mayıs 2011[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Pers Müziği, Nevruz listeye girmeyi başardı., Press TV, 1 Ekim 2009, PressTV.ir 5 Ocak 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Nevruz uluslararası olmayı başardı., (Farsça), BBC Farsça, 30 Eylül 2009, BBC.co.uk 3 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Businessweek.com 1 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)