Back Pizza Afrikaans Pizza ALS ፒዛ Amharic Pizza AN Neopolis brādhlāf ANG بيتزا Arabic پيتزا ARZ Pizza AST Pizza Azerbaijani پیتزا AZB
| Pizza | |
|---|---|
 Margarita pizza, Napoli pizzası'nın arketipi | |
| Ülke(ler) |  İtalya |
| Bölgesi | Campania (Napoli) |
| Türü | Hamur |
| Tipi | Bazlama |
| Servis şekli | Sıcak veya ılık |
| Ana malzemeler | Hamur, sos (genellikle domates sosu), peynir |
| Çeşitleri | Calzone, panzerotti, stromboli |
| Pizza |
|---|
 |
Pizza (İtalyanca: [ˈpittsa], Napoliten: [ˈpittsə]), domates, peynir ve genellikle çeşitli diğer malzemelerle (mantar, soğan, zeytin, ananas, et vb.) yenen bir yemektir. Üstü genellikle yuvarlak, düz bir mayalı buğday bazlı hamur tabanından oluşan İtalyan kökenli bir yemektir. Geleneksel olarak taş fırında yüksek sıcaklıkta pişirilir.[1] Küçük bir pizzaya bazen pizzetta denir. Pizza yapan bir kişi pizzaiolo olarak bilinir.
İtalya'da bir restoranda servis edilen pizza, dilimlenmeden sunulur ve bıçak ve çatal kullanılarak yenir.[2][2] Ancak gündelik ortamlarda, elde tutularak yenmek üzere dilimler halinde kesilir.
Pizza terimi ilk olarak 10. yüzyılda Campania sınırındaki Lazio'daki Güney İtalya kasabası Gaeta'dan bir Latin el yazmasında kaydedildi.[3] Modern pizza Napoli'de icat edildi ve yemek ve çeşitleri o zamandan beri birçok ülkede popüler hale geldi.[4] Dünyanın en popüler gıdalarından biri ve Avrupa, Kuzey Amerika ve Avustralasya'da yaygın bir fast food öğesi haline geldi; pizzacılarda (pizza konusunda uzmanlaşmış restoranlar), pizza teslimi yoluyla ve sokak yemeği olarak Akdeniz mutfağı sunan restoranlarda mevcuttur.[4] Çeşitli gıda şirketleri, ev fırınında tekrar ısıtılmak üzere marketlerde dondurulabilecek hazır pişmiş pizzalar satmaktadır.
2017'de dünya pizza pazarı 128 milyar ABD dolarıydı ve ABD'de 76.000 pizzacıya yayılmış 44 milyar dolardı.[5] Genel olarak, 2 yaş ve üzerindeki ABD nüfusunun %13'ü herhangi bir günde pizza tüketmiştir.[6]
Associazione Verace Pizza Napoletana (Lafzen Gerçek Napoliten Pizza Derneği) 1984 yılında kurulmuş, merkezi Napoli'de bulunan ve geleneksel Napoliten pizzasını tanıtmayı amaçlayan kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.[7] Napoli pizza, 2009 yılında İtalya'nın talebi üzerine Avrupa Birliği'ne Geleneksel Özellik Garantili yemek olarak tescil edildi[8][9] ve 2017'de yapım sanatı UNESCO'nun somut olmayan kültürel miras listesine dahil edildi.[10]
- ^ "144843." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ a b Naylor, Tony (6 Eylül 2019). "How to eat: Neapolitan-style pizza". The Guardian. Londra. 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
- ^ Maiden, Martin. "Linguistic Wonders Series: Pizza is a German(ic) Word". yourDictionary.com. 15 Ocak 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Miller, Hanna (April–May 2006). "American Pie". American Heritage. 3 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012.
- ^ Hynum, Rick. "Pizza Power 2017 - A State of the Industry Report". PMQ Pizza Magazine. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2017.
- ^ Rhodes, Donna (February 2014). "Consumption of Pizza" (PDF). Food Surveys Research Group Dietary Data Brief No. 11. USDA. 30 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 27 Eylül 2017.
- ^ "Associazione Verace Pizza Napoletana (AVPN)". 9 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2017.
- ^ Official Journal of the European Union, Commission regulation (EU) No 97/2010 3 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şablon:Web archive, 5 February 2010
- ^ International Trademark Association, European Union: Pizza napoletana obtains "Traditional Speciality Guaranteed" status 19 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Şablon:Web archive, 1 April 2010
- ^ "Napoli' pizza twirling wins Unesco 'intangible' status". The Guardian (İngilizce). Londra. Agence France-Presse. 7 Aralık 2017. ISSN 0261-3077. 7 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2017.