Ronald Reagan | |
---|---|
![]() | |
Resmî portre, 1985 | |
40. Amerika Birleşik Devletleri başkanı | |
Görev süresi 20 Ocak 1981 - 20 Ocak 1989 | |
Yardımcı | George H. W. Bush |
Yerine geldiği | Jimmy Carter |
Yerine gelen | George H. W. Bush |
33. Kaliforniya valisi | |
Görev süresi 2 Ocak 1967 - 6 Ocak 1975 | |
Yardımcı | Robert Finch (1967-1969) Edwin Reinecke (1969-1974) John L. Harmer (1974-1975) |
Yerine geldiği | Pat Brown |
Yerine gelen | Jerry Brown |
9. ve 13. Sinema Oyuncuları Derneği Başkanı | |
Görev süresi 16 Kasım 1959 - 7 Haziran 1960 | |
Yerine geldiği | Howard Keel |
Yerine gelen | George Chandler |
Görev süresi 10 Mart 1947 - 10 Kasım 1952 | |
Yerine geldiği | Robert Montgomery |
Yerine gelen | Walter Pidgeon |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Ronald Wilson Reagan 6 Şubat 1911 Tampico, Illinois, ABD |
Ölüm | 5 Haziran 2004 (93 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, ABD |
Ölüm nedeni | Zatürre ve Alzheimer hastalığı |
Defin yeri | Ronald Reagan Başkanlık Kütüphanesi |
Vatandaşlığı | ![]() |
Partisi | Cumhuriyetçi (1962'den sonra) |
Diğer siyasi bağlantıları |
Demokrat (1962'ye kadar) |
Evlilik(ler) | Jane Wyman (e. 1940; b. 1949) |
İlişkiler | Neil Reagan (ağabeyi) |
Çocuk(lar) | 5 |
Ebeveyn(ler) | Jack Reagan (babası) Nelle Wilson (annesi) |
Bitirdiği okul | Eureka College |
Mesleği | Oyuncu · siyasetçi · spor yayıncısı · sendika lideri |
İmzası | ![]() |
Askerî hizmeti | |
Bağlılığı | Amerika Birleşik Devletleri Ordusu |
Hizmet yılları | 1937-1942 (yedek) 1942-1945 (normal) |
Rütbesi | Yüzbaşı |
Birimi | 322. Süvari Alayı 323. Süvari Alayı 18. AAF Üs Birimi |
Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
Ronald Wilson Reagan (/ˈreɪɡən/ RAY-gən; 6 Şubat 1911 – 5 Haziran 2004), 1981-1989 yılları arasında 40. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak görev yapan Amerikalı siyasetçi ve aktör. Cumhuriyetçi Parti üyesi olan Reagan, Amerikan tarihinin en önde gelen muhafazakâr figürlerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Kuzey Illinois'in küçük kasabalarında büyüyen Reagan, 1932'de Eureka Koleji'nden mezun oldu ve çeşitli bölgesel radyo istasyonlarında spor yorumcusu olarak çalıştı. 1937'de Kaliforniya'ya taşındı ve orada tanınan bir sinema oyuncusu oldu. Reagan, 1947'den 1952'ye ve 1959'dan 1960'a kadar iki kez Sinema Oyuncuları Derneği'nin başkanlığını yaptı. 1950'lerde televizyonda çalıştı ve General Electric için muhabirlik yaptı. Reagan'ın 1964 başkanlık kampanyası sırasında yaptığı "Seçim Zamanı" konuşması onu yeni bir muhafazakâr figür olarak yükseltti. 1966'da Kaliforniya valisi seçildi. Valiliği sırasında vergileri artırdı, eyaletin bütçe açığını fazlaya çevirdi ve İfade Özgürlüğü Hareketi'ne sert baskılar uyguladı. Reagan, 1976 Cumhuriyetçi başkanlık ön seçimlerinde görevdeki başkan Gerald Ford'a meydan okuyup kaybettikten sonra Cumhuriyetçi adaylığı kazandı ve ardından 1980 başkanlık seçimlerinde görevdeki Demokrat başkan Jimmy Carter'a karşı ezici bir zafer kazandı.
Reagan ilk döneminde, stagflasyon döneminde ekonomik deregülasyon ve hem vergilerde hem de devlet harcamalarında kesintileri içeren "Reaganomics"i uyguladı. Silahlanma yarışını kızıştırdı ve Soğuk Savaş politikasını, Richard Nixon tarafından Sovyetler Birliği ile kurulan yumuşama politikalarından uzaklaştırdı. Reagan ayrıca 1983 yılında ABD'nin Grenada'yı işgal etmesini emretti. Ayrıca, bir suikast girişiminden kurtuldu, kamu sektörü işçi sendikalarıyla mücadele etti, uyuşturucuya karşı savaşı genişletti ve başkanlığının başlarında ABD'de başlayan AIDS salgınına yanıt vermekte yavaş davrandı. 1984 başkanlık seçimlerinde Carter'ın başkan yardımcısı Walter Mondale'i bir başka ezici zaferle yendi. Reagan'ın ikinci dönemine 1986 Libya bombardımanı, İran-Irak Savaşı, Kontraları finanse etmek için İran'a gizli ve yasadışı silah satışı ve Sovyet lideri Mihail Gorbaçov ile Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşması ile sonuçlanan görüşmelerde daha uzlaşmacı bir yaklaşım da dâhil olmak üzere dış ilişkiler damgasını vurdu.
1989'da Reagen, Amerikan ekonomisinde enflasyonun önemli ölçüde düşmesi, işsizlik oranının azalması ve ABD'nin barış dönemindeki en uzun genişleme dönemine girmesiyle başkanlığı bıraktı. Aynı zamanda, vergilerdeki kesintiler ve askeri harcamalardaki artış nedeniyle ulusal borç, 1981'den bu yana neredeyse üç katına çıktı. Reagan'ın politikaları aynı zamanda Soğuk Savaş'ın sona ermesine ve Sovyet komünizminin sona ermesine de katkıda bulundu.[1] Alzheimer hastalığı, Reagan'ın başkanlığı sonrasında fiziksel ve zihinsel kapasitesinin hızla kötüleşmesine ve nihayetinde 2004 yılında ölümüne neden oldu. Tarihçiler ve akademisyenler onu tipik olarak Amerikan başkanları arasında orta ve üst sıralarda göstermişlerdir ve başkanlık sonrası halk tarafından onaylanma oranları genellikle yüksektir.[2]