Thales

Thales
Thales'in Wilhelm Meyer'in 4. yüzyıldan kalma bir büstüne dayanan, ölümünden sonra yapılmış portresi
Tam adı	Θαλῆς ὁ Μιλήσιος
Doğumu	y. MÖ 626/623 Milet, İyonya, Küçük Asya (günümüzde Balat, Didim, Aydın, Türkiye)
Ölümü	y. MÖ 548/545 (78 yaşında)
Çağı	Sokrates öncesi felsefe
Bölgesi	Batı felsefesi
Okulu	İyonya / Milet
İlgi alanları	Etik Metafizik Matematik Astronomi
Önemli fikirleri	Felsefi sorgulama Su, arkhedir Kendini bil Thales teoremi Kesişme teoremi Statik elektrik
Etkiledikleri Pisagor Anaksimandros Anaksimenes Ksenofanes

Miletli Thales (Grekçe: Θαλῆς, Thalēs; y. MÖ 624/623 – MÖ 548/545), İyonya'nın Milet şehrinde doğmuş bir antik Yunan matematikçi, astronom ve Sokrates öncesi filozof.^[1] Thales, İyonya Aydınlanması'nın başlatıcısı ve Antik Yunan'ın kurucu isimlerinden biri olarak kabul edilen Yedi Bilge'den biridir.

18. yüzyıl tarih yazımından itibaren,^[2] birçok kişi onu Yunan geleneğindeki ilk filozof olarak kabul etmeye başladı; bu kişi, dünyayı açıklamak için mitolojiden ziyade doğa felsefesini kullanan ilk kişiydi. Bu nedenle Thales, matematik, bilim ve tümdengelim ile ilk kez uğraşan kişi olarak anılır.^[3]

Thales, doğanın tek bir nihai maddeye dayandığı görüşünü savunmuş ve bu maddenin su olduğunu teorileştirmiştir. Bu görüş, kendi zamanının filozofları arasında oldukça etkili olmuştur. Thales, dünya'nın su üzerinde yüzdüğünü düşünüyordu.

Matematikte, Thales teoremi adını ondan alır ve Kesişme teoremi de Thales teoremi olarak bilinir. Thales'in piramitlerin yüksekliklerini ve gemilerin kıyıdan uzaklığını hesapladığı söylenir. Bilimde, Thales bir gök bilimciydi ve hava durumunu ve güneş tutulmasını öngördüğü rivayet edilir. Ursa Major takımyıldızının konumunun keşfi, ayrıca yaz ve kış gündönümleri ile ekinoks zamanlamalarının keşfi de Thales'e atfedilir. Ayrıca bir mühendis olarak, Halys Irmağı'nı yönlendirmesiyle tanınır.^[4] Plütark, "o zamanlarda Thales, felsefeyi sadece pratikten spekülasyona yükselten tek kişiydi" diye yazmıştır.^[5]

1. ^ J. Longrigg (1970-1990), "Thales", Dictionary of Scientific Biography, New York, 22 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Kasım 2024 
2. ^ Cantor 2022.
3. ^ Russell, Bertrand (1945). A History of Western Philosophy. Simon & Schuster. 
4. ^ Herodot, Tarihler, 1.75
5. ^ Dunham, William. Journey Through Genius: The Great Theorems of Mathematics. s. 6.