Jazira (xalifalik viloyati)

Bu maqola avtomat tarjima qilingan yoki mashina tarjimasi tayinli oʻzgartirishsiz chop etilgani eʼtirof etilmoqda. Tarjimani tekshirib chiqish hamda maqoladagi mazmuniy va uslubiy xatolarini tuzatish kerak. Siz maqolani tuzatishga koʻmaklashishingiz mumkin. (Shuningdek, tarjima boʻyicha tavsiyalar bilan tanishib chiqishingiz mumkin.) DIQQAT! BU OGOHLANTIRISHNI OʻZBOSHIMCHALIK BILAN OLIB TASHLAMANG! Maqolaning originali koʻrsatilinmagan.

Jazira
Viloyat Rashidun, Umaviylar va Abbosiylar xalifaliklari (639–940-yillar)
Maʼmuriy markaz	Raqqa, Harran, Mosul
Tarixiy davr	Ilk islom davri
• Tashkil etilgan	639/40
• Musulmonlar zabt etishi va Jund Himsga qoʻshilishi	639/40
• Jund Ximsdan ajratilib, maʼmuriy jihatdan Jund Qinnasrin bilan qoʻshilishi	661–683
• Jund Qinnasrindan ajralib, mustaqil viloyatga aylanishi.	692
• Mutavakkil oʻldirilganidan keyin Abbosiylarning tanazzulga uchrashi	861
• Qohir va ar-Radiy davrida xalifalik hukmronligining tugashi	940-yillar
• Fotimiylar va boshqa yangi sulolalar tomonidan bosib olinishi	970-yillar

Andoza:Wikidata image

Jazira (arabcha: الجزيرة), shuningdek, Jazirat Aqur yoki Iqlim Aqur nomi bilan ham taniqli, Rashidun, Umaviy va Abbosiy xalifaliklarining viloyati boʻlib, Yuqori Mesopotamiyaning (Jaziraga tegishli) koʻp qismini qamrab olgan va Diyor Bakr, Diyor Rabiʼa va Diyor Mudar tumanlari oʻrtasida boʻlingan va baʼzida sub-viloyatlar sifatida Mosul, Arminiya va Ozarbayjonni ham oʻz ichiga olgan. 639/40-yillarda musulmon arablar tomonidan bosib olingandan soʻng, Jund Hims yirik tumani tarkibidagi maʼmuriy birlikka aylangan. Hudud xalifa Muoviya I yoki Yazid I davrida Himsdan ajratilib, Jund Qinnasrin tasarrufiga o‘tgan. 692-yilda xalifa Abdulmalik tomonidan alohida viloyatga aylantirilgan. 702-yildan keyin hudud chegarasi koʻpincha xalifalikning shimoliy chegarasi boʻylab Arminiya va Ozarbayjonning asosiy tumanlarini qamrab olib, super-viloyatga aylangan. Qays/Mudar va Rabiʼa guruhlari arablarining koʻpligi tufayli hudud Umaviylar qoʻshinlari uchun asosiy zahira manbaiga aylangan. Jazira qoʻshinlari 8-asrda, Umaviylar xalifalari davrida asosiy harbiy rol oʻynagan. Qoʻshin oxirgi marta Umaviylar xalifasi Marvon II (h. 744–750) davrida, 750-yilda sulola hokimiyati Abbosiylar tomonidan agʻdarilgunga qadar siyosiy qudratga ega boʻlgan.