Muhammad at-Taqiy

Abu al-Husayn Ahmad ibn Abdulloh ibn Muhammad ibn Ismoil (arabcha: أَبُو ٱلْحُسَيْن أَحْمَد ٱبْن عَبْد ٱللَّٰه ٱبْن مُحَمَّد ٱبْن إسْماعِيل, lotin harflarida: Abu al-Husayn Ahmad ibn Abd Allah ibn Muhammad ibn Ismail; taxminan 790–840-yillar), koʻpincha Muhammad al-Taqiy (arabcha: مُحَمَّد ٱلْتَقِيّ, lotin harflarida: Muhammad al-Taqi, maʼnosi: „taqvodor Muhammad“) nomi bilan tanilgan, islom paygʻambari Muhammadning avlodi va Ismoiliy imomlarning toʻqqizinchisi boʻlgan. U otasi Ahmad al-Vafiy (vafoti 828-yil)dan keyin imom boʻlgan. Otasi kabi, u asosan Salamiyada yashagan va bosh daʼvatchi (daʼi) Abdulloh ibn Maymun al-Qaddah uning uchun hijob (soʻzma-soʻz: „parda“) vazifasini bajarishda davom etgan. „Sahib al-Rasail“ (soʻzma-soʻz: „risolalar egasi“) unvoni bilan tanilgan al-Taqiy oʻz izdoshlari bilan „Poklik birodarlari qomusiy toʻplami“ (Rasail Ixvan al-safa) deb nomlangan ensiklopedik asarni tayyorlagani aytiladi. U 840-yilda Salamiyada vafot etgan va oʻrniga oʻgʻli al-Husayn imom boʻlgan.

Hijriy 148 (milodiy 765)-yilda Jaʼfar as-Sodiqning vafotidan soʻng, Ismoil (vafoti 158/775) va Muhammad (vafoti 197/813) davrida Abbosiylar tomonidan amalga oshirilgan taʼqiblar sezilarli darajada kuchaydi. Ismoiliy imomlar yashirinishga majbur boʻladilar. Shu sababli, hijriy 197 (milodiy 813)-yildan hijriy 268 (milodiy 882)-yilgacha davom etgan birinchi davr al-satr (yashirinish davri) deb ataladi. Bu davrda imomlar al-aʼimma al-masturin (yaʼni „yashirin imomlar“) nomi bilan tanilgan. Yashirinish davri Fotimiylar xalifaligining tashkil etilishi bilan yakuniga yetadi (hukmronlik davri 909–1171-yillar).

Muhammad at-Taqiy

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia