Ogahiy

Ogahiy
Ogahiy byusti. Ogahiy uy muzeyi. Xiva.
Asl ismi	chigʻatoycha: محمد رضا آگهی‎
Tavalludi	1809 Qiyot qishlogʻi, Xiva yaqinida, Xiva xonligi
Vafoti	1874 nomaʼlum, ehtimol Xiva
Ijod qilgan tillari	Oʻzbek tili
Fuqaroligi	Xiva xonligi
Faoliyat yillari	1857—1874
Janr	shoir, tarixchi, tarjimon

Ogahiy (taxallusi; toʻliq ismi: Muhammadrizo Erniyozbek oʻgʻli) (1809-yil 17-dekabr, Xiva yaqinidagi Qiyot qishlogʻi^[1] – 1874-yil 14-dekabr) – oʻzbek shoiri, tarixchi,tarjimon.

Mirob oilasida tugʻilgan. Xiva madrasalarida tahsil koʻrgan. Arab, fors, turk tillarini puxta egallagan. Xorazmning mashhur shoir va olimlari, adabiyot muxlislarining suhbatlarida ishtirok etgan. Sharq klassik asarlari, ayniqsa, Navoiy ijodini qunt bilan oʻrgangan.

1829-yilda amakisi va ustozi Munis vafot etgach, Xiva xoni Olloqulixon (1825—1842) Ogahiyni Munisning oʻrniga mirob etib tayinlagan. Shu davrdan eʼtiboran Ogahiy xalq hayoti va saroy ishlari bilan shugʻullangan. Qizgʻin ijtimoiy-siyosiy mehnat bilan mashgʻul bir paytda otdan yiqilib, oyogʻi „shakarlang“ (shol) boʻlib qolgan (1845). 1857-yildan miroblik vazifasidan isteʼfo bergan. Umrining oxirigacha moddiy muhtoj, gʻamgin, kasalmand ahvolda kun kechirgan.

1. ↑ „Агахи Мухаммад Риза (1809-1874)“. ziyouz.uz (2012-yil 3-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 25-oktyabr.